Dünya Diyabet Günü, 14 Kasım tarihinde her yıl diyabet hastalığına dikkat çekmek amacıyla dünya çapında kutlanmaktadır. 1991 yılında Uluslararası Diyabet Federasyonu (IDF) ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından başlatılan bu özel gün, diyabetin hızla artması ve dünya genelinde sağlık üzerinde yarattığı ciddi etkilerden dolayı ilan edilmiştir. 2007 yılından itibaren ise Birleşmiş Milletler tarafından da resmi olarak tanınarak dünya genelinde bir farkındalık günü haline gelmiştir.
Neden 14 Kasım?
14 Kasım tarihi, insülin hormonunun keşfinde büyük bir role sahip olan Kanadalı bilim insanı Sir Frederick Banting’in doğum günü anısına seçilmiştir. Banting ve meslektaşı Charles Best, 1921 yılında insülin hormonunu keşfetmiş ve bu sayede diyabetin tedavisinde devrim yaratmışlardır. Bu önemli buluş, milyonlarca diyabet hastasına hayat kurtarıcı bir çözüm sunmuş, dolayısıyla bu gün diyabetle mücadelede bir sembol haline gelmiştir.
Dünya Diyabet Günü’nün Amacı
Dünya Diyabet Günü’nün amacı, diyabetin dünya çapında yaygınlığına dikkat çekmek ve kamuoyunu bilgilendirerek diyabetin önlenmesi, tedavisi ve yönetimi konularında farkındalık yaratmaktır. Diyabet, kardiyovasküler hastalıklar, böbrek yetmezliği, körlük ve alt ekstremite amputasyonları gibi ciddi komplikasyonlara neden olabilmektedir. Özellikle 2. tip diyabetin önlenebilir bir hastalık olması, yaşam tarzı değişiklikleri ile diyabetin kontrol altına alınabileceği konusunda bilincin artırılması önem taşır.
Diyabetin Yaygınlığı
Dünya çapında yaklaşık 500 milyondan fazla insan diyabetle yaşamaktadır, bu rakamın 2045 yılına kadar daha da artacağı öngörülmektedir. Türkiye’de de diyabet, en sık görülen kronik hastalıklardan biridir ve toplum sağlığı üzerinde ciddi bir yük oluşturmaktadır. Diyabet, yaşam kalitesini önemli ölçüde düşüren bir hastalık olmakla beraber, erken tanı, tedavi ve sağlıklı yaşam biçimleriyle etkileri yönetilebilmektedir.
2024 Dünya Diyabet Günü Teması
Her yıl farklı bir tema ile diyabetin çeşitli boyutlarına dikkat çekilen Dünya Diyabet Günü’nün 2024 yılı teması “Erişilebilir Diyabet Bakımı” olarak belirlenmiştir. Bu tema ile diyabet hastalarının kaliteli bir sağlık hizmetine erişiminde yaşadıkları sorunlar, ilaç ve tedaviye ulaşmada karşılaşılan zorluklar ve sağlık hizmetlerine erişimin önemi vurgulanmaktadır.
Dünya Diyabet Günü’nde Yapılan Etkinlikler
Dünya Diyabet Günü’nde pek çok etkinlik düzenlenmektedir. Öne çıkan etkinlikler arasında sağlık taramaları, farkındalık yürüyüşleri, diyabetle ilgili seminerler ve sosyal medya kampanyaları yer alır. Ayrıca diyabetin evrensel bir simgesi olan mavi halkayla ilişkili aktiviteler de bu özel günün sembolü haline gelmiştir. Mavi halka, toplumdaki birlikteliği ve diyabetle mücadelede küresel iş birliğini temsil etmektedir.
Diyabetin Belirtileri ve Önlenmesi
Diyabetin yaygın belirtileri arasında sık idrara çıkma, sürekli susuzluk hissi, ani kilo kaybı, yorgunluk ve bulanık görme gibi semptomlar yer alır. Diyabet riskini azaltmak için dengeli ve sağlıklı beslenmek, düzenli egzersiz yapmak, ideal vücut ağırlığını korumak, stres yönetimi ve düzenli sağlık kontrolleri önem taşır. Özellikle risk altında olan bireylerin (aile öyküsünde diyabet bulunanlar, aşırı kilolu olanlar ve 45 yaş üzeri kişiler) düzenli kan şekeri takibi yapmaları tavsiye edilmektedir.
Dünya Diyabet Günü, bireyleri sağlıklı yaşam konusunda bilinçlendirmek ve diyabetle ilgili erken önlem almayı teşvik etmek amacıyla küresel bir çağrı olarak öne çıkmaktadır.
