Türkiye’den ABD’ye yönelik düzensiz göçte rekor artış var. Resmi rakamlara göre yılın ilk beş ayında 11 bin 827 Türk vatandaşı Meksika sınırından ABD’ye geçerek teslim oldu. Gidenlerin büyük kısmı yola Çorum'dan çıktı.
Gazete Oksijen'den Baran Can Sayın'ın haberine göre Türkiye’den ABD’ye kaçak göçte 2022 yılında rekor kırıldı. 2022’nin yalnızca ilk beş ayında ABD Gümrük ve Sınır Koruması (US Customsand Border Protection) tarafından 11 bin 827 Türk vatandaşı düzensiz göçmen yakalandı veya teslim oldu. Kurumun resmi internet sitesi üzerinden yayımladığı verilere göre 2021’de bu sayı 4 bin 899’ken 2020’de 2 bin 580’di. 2022’nin yalnızca mayıs ayında ise sınır devriyelerince yakalanan Türk vatandaşı sayısı 2 bin 638. Bu da ay bazında bir rekor.
Rota olarak genellikle Türkiye’den yaklaşık 11 bin kilometre uzaklıktaki Meksika tercih ediliyor ve ABD’ye buradan giriş yapılıyor. Çünkü Türk vatandaşları Meksika’dan 30 güne kadarki seyahatleri için turizm ve iş gibi gerekçelerle harçsız bir biçimde kolayca internet üzerinden vize alabiliyor, tek koşul ise ülkeye hava yolu ile giriş yapmak. Türkiye’den Meksika’ya, oradan da ABD’ye uzanan bu çetin yolculuğa çıkanlar arasında ise Çorumlular öne çıkıyor.
ABD’ye gidiş için “tanıdık” desteği şart çünkü dünyanın öbür ucundaki bir ülkeye vardıkları zaman içeriden destek olmadığında iş bulmak adeta imkansız. Ülkeye giriş ise ya yine içeriden destekle oluyor ya da insan kaçakçılarıyla anlaşmaları gerekiyor. İnsan kaçakçılarıyla anlaşanlar genellikle Avrupa aktarmalı olarak gidiyor Meksika’ya. Ülkeye vardıklarında ABD sınırına dek götürülüyorlar. Yola tek başlarına çıkanlar ise doğrudan Meksika’ya uçuyor.
NEW YORK VE NEW JERSEY’DE ÇOK FAZLA ALACALI VAR
Çorum’un Alaca ilçesi Türkiye’de en çok göç veren yerlerden biri. Belediye Başkanı Halil İbrahim Şaltu, Alacalıların özellikle ABD’deki akaryakıt sektöründe hatırı sayılır işler yürüttüğünü söylüyor. “İlçemizden ABD’ye yapılan bu göçler 1980’li yılların başında başladı. Oraya ilk gidenler de bir hayli başarılı oldu. ABD’de çok sayıda Alacalı iş insanı var. Bizde hemşehri kültürü olduğu için gittikten sonra yakınlarını da yanlarına alıyorlar. Yakın arkadaşları, akrabaları, sevdikleri, aile üyeleri onları takip ediyor. Ailece yerleşenler de oluyor. Özellikle New York ve New Jersey’de çok fazla Alacalı var. Alaca’da her ailenin ABD’de yaşayan bir-iki akrabası, tanıdığı mutlaka vardır.”
'İŞİMDEN İSTİFA EDEREK BU YOLCULUĞA KOYULDUM'
Fatih Aytekin de Çorum’dan Juarez’e uzanan binlerce kilometrelik yolu kat edenlerden bir diğeri. Aytekin, ABD topraklarına Nisan ayında giriş yapmış. Ekonomik açıdan zorlanmaya başlayınca bu fikre sarıldığını söyleyen Aytekin “ABD’deki arkadaşlarım yanımıza gel biz destek oluruz dediler, işimden istifa ederek bu yolculuğa koyuldum” diyor.
Aytekin’in yolculuğu uçak biletiyle birlikte 30 bin TL civarında tutmuş: “İstanbul’dan Mexico City’ye uçtum. Oradan kara yoluyla Juarez’e geçtim. Taksiye binip sınır noktasına geldim. Arkadaşlarım daha önce sınırdan geçiş yapacağım yerin lokasyonunu cep telefonuma atmışlardı. Onların gösterdiği alandan giriş yaptım ve sonra güvenlik görevlerini bulup teslim oldum. Göçmen kampı ve cezaevinde yaklaşık 2 hafta kaldıktan sonra serbest bırakıldım. Arkadaşlarımın ayarladığı akaryakıt istasyonunda çalışmaya başladım.”
KAMİL GÜNEŞ ABD’YE KAÇAK YOLLARDAN GÖÇ EDEN ALACALILARDAN BİRİ
“27 Ekim 2021 tarihinde ABD’ye ayak bastım. O günden beri buradayım” diyerek anlatmaya başlıyor: “Tek yol masrafım Meksika’ya aldığım 17 bin TL’lik uçak biletiydi. Vizeyi fuara katılacağımı belirterek internet üzerinden kolayca aldım.”
Bu Güneş’in ilk ABD deneyimi değil. 2000 yılında vize alarak ABD’yi ziyaret ettiğini söylüyor. “ABD’de memleketten tanıdığım çok yakın arkadaşlarım var. Zaten bu yolculukta da onlar bana yardımcı oldu.” Peki Güneş bu göç macerasına hangi motivasyonla atıldı? Şöyle yanıtlıyor: “Çorum’da bir reklam ajansım vardı. Ancak son birkaç yıldaki ekonomik dalgalanmalardan dolayı gitmek durumunda kaldım.” Güneş şimdi bir markette kasiyerlik yapıyor, “Henüz iş bakımından resmi bir kaydım yok ancak 14 Ağustos itibarıyla sosyal güvenlik numaram verilecek” diyor.
Güneş ABD sınırından nasıl girdiğini ise şöyle özetliyor: “Arkadaşlarım bana Meksika’nın sınır şehri Juarez’e gitmemi söylediler. Juarez’den taksi kiralayarak ABD sınırına gittim. Sınırda inince arkadaşlarımı arayıp nereden geçebileceğimi sordum. Tariflerini izleyerek tellerde boşluk olan bir alan buldum ve oradan geçtim. Sınır polislerini görür görmez teslim oldum.”
Polis tarafından bir göçmen kampına götürüldüğünü anlatan Güneş “Süreç kişiden kişiye göre değişiyor. Birkaç günde çıkan da var, birkaç ay bekleyen de. Ben kampta bir hafta kaldım. Orada kıyafetleriniz çıkarılıyor ve tek tip bir üniforma veriliyor. Özel eşyalarınız alınıp kasalarda saklanıyor. Kamptan sonra yakalandığınız eyaletteki cezaevlerine naklediyorlar. Ben de Teksas’ta bir cezaevine nakledildim ve bir gün orada kaldım. Sonra serbest bırakıldım. Ama dediğim gibi süreç herkes için aynı işlemiyor” diyor.
Güneş serbest bırakıldıktan sonra bileğine takılan elektronik kelepçeyle takip edildiğini aktarıyor. “62 gün boyunca bileğimde elektronik kelepçeyle gezmek zorunda kaldım. Kelepçe çıkarıldığından beri ise yalnızca ayda bir cep telefonumla çalıştığım yerden çekmem gereken bir selfie’yi talep ediyorlar. Bunun haricinde hiçbir denetim yok.” Güneş’in 2023 yılında gerçekleşecek bir duruşması var. “Bu işlemin biraz tanışma gibi olduğunu söylüyorlar. Eğer olumlu sonuçlanırsa Green Card alabileceğim. 6 ayı doldurduğum için zaten çalışma iznim var burada ama oturma iznini ne zaman alabilirim bilmiyorum.”
Güneş kayınbiraderinin de birkaç gün önce aynı yol ile ABD’ye geldiğini söylüyor: “Eşimin kardeşi Türkiye’de çalışıyordu. Ancak ekonomik olarak sorunlar yaşıyordu ve benden destek istedi. Ben de onu buraya çağırdım, nereden nasıl gireceği noktasında yardımcı oldum. 26 Haziran’da sınırı geçti ve güvenlik görevlilerine teslim oldu. Şimdi El Paso’daki Fort Bliss adlı göçmen kampında.”
Peki göçmen kamplarına, cezaevlerine, elektronik kelepçelere karşılık Güneş’in göç ettiği için bir pişmanlığı var mı? Olmadığını söylüyor: “Her şeye rağmen ABD’de memnun olmadığım hiçbir şey yok diyebilirim. Evet bir sürü şey atlattım. Şimdi de günde 12 saat çalışıyorum. Çok yoruluyorum. Ama burada düzensiz göçmen olmak Türkiye’dekine benzemiyor. Bizde sınır dışı işlemi uygulanıyor. ABD’de suça karışmadığınız sürece sınır dışı edilmek gibi bir durum söz konusu değil. Ehliyet aldım, araba aldım, arabama sigorta yaptırdım. Sadece bu ay 4 bin dolar para biriktirdim. Yani 66 bin TL. Bu parayı Türkiye’de kim kazanıyor ki?”
İstanbul ile Meksika’nın sınır şehri Ciudad Juarez dünyanın iki ucu gibi, arada 10 bin 719 kilometrelik bir mesafe var. Şehre Air France veya Lufthansa’nın aktarmalı uçuşlarıyla Türkiye’den ulaşılabiliyor. Yakın tarihli uçuşlarda kişi başı bilet fiyatı 20 bin TL civarında. Ancak uzak tarihli uçuşlara erken rezervasyon yapılırsa, bilet fiyatları 10-11 bin TL’ye kadar iniyor.