Anayasa Mahkemesi, Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği’nin (TÜRMOB) çıkaracağı bazı yönetmeliklerin Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın uygun görüşüne bağlı olmasını öngören düzenlemenin Anayasa’ya aykırı olduğuna karar verdi. Bu karar, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının özerkliğine vurgu yapan önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
Kararın Ayrıntıları
23 Temmuz 2024 tarihinde alınan ve 10 Aralık 2024 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan karara göre, 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu’nun 50. maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “Maliye Bakanlığının uygun görüşü alındıktan sonra…” ifadesi iptal edildi. Anayasa Mahkemesi, bu düzenlemenin meslek kuruluşlarının özerkliğini zedelediğine hükmetti.
İtiraz Edilen Kural Ne Anlama Geliyordu?
İlgili kural, TÜRMOB tarafından çıkarılacak yönetmeliklerin Resmi Gazete’de yayımlanabilmesi için Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndan uygun görüş alınmasını zorunlu kılıyordu. Ancak bu durum, meslek kuruluşlarının kendi yönetmeliklerini çıkarma yetkisini sınırlayarak özerklik ilkesine aykırılık teşkil ediyordu.
Anayasa Mahkemesi’nin Gerekçesi
Mahkeme, Anayasa’nın 124. ve 135. maddelerine atıfta bulunarak şu gerekçeleri sundu:
- Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının özerkliklerinin, Anayasa’nın 135. maddesiyle güvence altına alındığına dikkat çekildi.
- Devletin bu kuruluşlar üzerindeki denetim yetkisinin yalnızca idari ve mali denetimle sınırlı olması gerektiği vurgulandı.
- Bakanlık onayı gerekliliğinin, vesayet yetkisinin aşırı şekilde kullanılmasına ve meslek kuruluşlarının yönetmelik çıkarma yetkisinin anlamsız hale gelmesine neden olduğu ifade edildi.
TÜRMOB ve Meslek Mensupları İçin Ne Anlama Geliyor?
Bu karar, TÜRMOB gibi kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının, faaliyet alanlarındaki düzenlemeleri daha bağımsız bir şekilde yapabilmesinin önünü açtı. Bundan böyle, yönetmeliklerin hazırlanması ve yayımlanması sürecinde Bakanlık onayı zorunluluğu bulunmayacak.
