Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, işverenlere çalıştırdıkları her bir engelli için asgari ücret düzeyinde sosyal güvenlik primi desteği verildiğini belirterek, bu yıl otizmli bireyleri istihdam edecek işverenlerin projelerinin destekleneceğini söyledi.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Reşat Moralı Toplantı Salonu’nda “Engelli ve Eski Hükümlü Hibe Desteği Çağrısı” konulu toplantı düzenlendi. Toplantıda konuşan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, insana hizmet etmenin ve insan kazanmanın kadim devlet geleneğinden miras kalan en değerli toplumsal reflekslerden birisi olduğu gibi toplum olabilmenin de bir gereği olduğuna vurgu yaparak, “Bu sebeple nüfusumuzun hangi kesimine hitap ederse etsin yürüttüğümüz politikaların temel felsefesini bu anlayış oluşturmaktadır. İnsanı topluma kazandıran en önemli sosyal araç ise hiç kuşkusuz çalışma hayatıdır. Bu minvalde yediden yetmişe tüm vatandaşlarımızın çalışma hayatında kendine uygun, iyi ve nitelikli işlere erişimini artırmak temel hedeflerimiz arasında yer alıyor” ifadelerini kullandı.
“Engelli bireylerin işgücü piyasasına katılımını engelleyen fiziki, sosyal ve ekonomik bariyerleri kaldırmak ortak sorumluluğudur”
Işıkhan, dünya genelinde ve Türkiye’de işgücü piyasalarının hızla değiştiğini, teknolojik gelişmelerin ve küresel dinamiklerin istihdamın yapısını ve gereksinimlerini yeniden şekillendirdiğini aktararak, şöyle devam etti:
“Bu dönüşüm sürecinde toplumun tüm kesimlerinin ekonomik ve sosyal hayata tam katılımını sağlamak, sürdürülebilir kalkınma hedeflerimize ulaşmak için kritik önem taşımaktadır. Bilhassa çalışma hayatında özel politika gerektiren grupların istihdama etkin bir şekilde katılımı, hem sosyal adaletin tesisi hem de ekonomik verimliliğin artırılması açısından oldukça mühimdir. Engelli bireyler, bu gruplar içinde önemli bir yer tutmaktadır. Engelli kardeşlerimizin doğru fırsatlar ve destekler sağlandığında iş dünyasında büyük farklar oluşturacak potansiyele sahip olduğunu çok iyi biliyoruz. Bu potansiyeli ortaya çıkarmak için ise devlet, sivil toplum ve özel sektör olarak hepimize büyük görevler düşmekte. Engelli bireylerin işgücü piyasasına katılımını engelleyen fiziki, sosyal ve ekonomik bariyerleri kaldırmak hepimizin ortak sorumluluğudur. Burada toplanmamız vesilesiyle de içinde bulunduğumuz ekim ayının Serebral Palsi Farkındalık Ayı olarak tüm dünyada önemli bir konuyu gündeme taşıdığını da belirtmek isterim.”
“Sadece 2023 yılında 35 binden fazla engelli vatandaşımızın iş bulmasına vesile olduk”
Bakanlık olarak İŞKUR vasıtasıyla engelli bireylerin çalışma hayatına katılımını destekleyecek birçok hizmet sunulduğuna değinen Bakan Işıkhan, “2002 yılından bu yana yaklaşık 500 bine yakın engelli vatandaşımızın işe yerleştirilmesine aracılık ettik. Sadece 2023 yılında 35 binden fazla engelli vatandaşımızın iş bulmasına vesile olduk. Bu sayı, 2024 yılı itibarıyla 27 bine ulaşmış durumdadır. Ayrıca iş ve meslek danışmanlığı hizmetimizle de engelli vatandaşlarımızı kendilerine en uygun çalışma alanlarına yönlendirerek istihdamlarına katkıda bulunuyoruz. Bu kapsamda her engellinin bir iş koçu olacak diyerek, ‘Engelli İş Koçluğu’ uygulamasını başlattık. 2018 yılında öncelikle 8 pilot ilde hayata geçirilen uygulamamız, şu an 81 ilde ve 120 birimde aktif bir şekilde faaliyetlerini sürdürmekte” şeklinde konuştu.
Bakan Işıkhan, İŞKUR’un en verimli istihdam politikalarından birisi olan Aktif İşgücü Programları’nın engelliler için de hayati bir öneme sahip olduğuna vurgu yaparak, şunları kaydetti:
“İşbaşı eğitim programları ve mesleki eğitim kurslarına 2014 yılından bugüne kadar 65 binden fazla engelli vatandaşımızın katılım sağladığını görüyoruz. Hiç kuşkusuz çalışma hayatı aktörlerine yönelik motive edici teşviklerin artırılması ve istihdam ortamının iyileştirilmesi, en az doğrudan istihdam oluşturan projeler kadar önemli bir husustur. Özel sektör işverenlerinin çalıştırdıkları her bir engelli için asgari ücret düzeyindeki sosyal güvenlik primi işveren paylarının tamamı Hazine tarafından karşılanmakta. Engelli kontenjan açığı bulunan işverenlerle sürekli iletişim halindeyiz ve bu açıkların kapatılmasına özel bir gayret gösteriyoruz.”
“Çalışan bildirim sistemi ile işleri daha da kolaylaştırmış olduk”
Yakın zamana kadar engelli çalıştırma yükümlülüğü kontrolünün aylık işgücü çizelgeleri aracılığıyla yapıldığını belirten Bakan Işıkhan, “‘Çalışan Bildirim Sistemi kapsamında geliştirdiğimiz bir yazılımla bu belgenin il müdürlüklerimize verilmesi zorunluluğunu ortadan kaldırarak işleri daha da kolaylaştırmış olduk. Bu sayede işverenlerimizin engelli çalıştırma yükümlülüğünü otomatik olarak tespit ediyor ve işverenlerimizle iletişime geçilerek engelli açığının kapatılmasını sağlıyoruz. Halihazırda kontenjan fazlası dahil olmak üzere engelli doluluk oranlarımızın yüzde 90’lara ulaşmasından duyduğumuz memnuniyeti de ifade etmek isterim. Ayrıca kamu ve özel sektör iş yerlerimizde engelli kontenjanının üzerinde çalışan sayımız 12 bini aşmış durumda” diye konuştu.
“Engellilere yönelik faaliyetler yürütenler, ilgili projelerini 6 aralık 2024 tarihine kadar il müdürlüklerimize teslim edebilecekler”
Engelli ve eski hükümlülere yönelik hibe desteği proje başvurularını 18 Eylül itibarıyla başlattıklarını söyleyen Bakan Işıkhan, şunları aktardı:
“Engellilere yönelik faaliyetler yürüten bütün sivil toplum kuruluşlarımız, işletmelerimiz, üniversitelerimiz, belediyeler ve kamu kurumlarımız ilgili projelerini 6 Aralık 2024 tarihine kadar il müdürlüklerimize teslim edebilecekler. Ayrıca kendi işini kurmak isteyen eski hükümlülere yönelik projeler de 6 Aralık tarihine kadar Adalet Bakanlığı’nın ilgili birimleri aracılığı ile il müdürlüklerimize iletilebilecek. Kendi işinin sahibi olmak her bireyin temenni edeceği bir istihdam şekli ancak girişimcilik özellikle engelli vatandaşlarımız gibi özel politika gerektiren gruplarımız için çok daha verimli bir çalışma yöntemi. Bu sebeple 2014 yılından bu yana uygulanan bu projeler sayesinde engelli ve eski hükümlü vatandaşlarımızın kendi işlerini kurmalarına yönelik ciddi adımlar atıyoruz. Engelli vatandaşlarımız tarafından hayata geçirilen projelere toplam 183 milyon TL kaynak tahsis edildi. Yine engelli vatandaşlarımızın mesleki eğitim ve rehabilitasyon projeleri kapsamında 67 milyon TL’nin üzerinde kaynak tahsis edildi.”
“Engelli ve eski hükümlü vatandaşlarımızın istihdamına yönelik projelere 385 milyon kaynak aktarıldı”
Eski hükümlü vatandaşlar tarafından hazırlanan projelere ise toplam 110 milyon TL kaynak sağlandığını ifade eden Bakan Işıkhan, “2014 yılından bugüne kadar toplamda, engelli ve eski hükümlü vatandaşlarımızın istihdamına yönelik projelere 385 milyon TL’nin üzerinde kaynak aktarılmıştır. Özellikle hibe destek tutarlarını yıllar içerisinde artırarak, daha fazla vatandaşımızın kendi işinin sahibi olması sağlıyoruz. 2014 yılında 36 bin TL olan hibe desteğini, 2024 yılında 400 bin TL’ye yükselttik. Engelli girişimcilik projelerinin yüzde 55’inden fazlasının tarım sektöründe yoğunlaştığını söyleyebiliriz. Aynı şekilde, eski hükümlü projelerinin de yaklaşık yüzde 68’i tarım sektörüne yöneliktir. Bu rakamlar bize, bir tarım cenneti olan ülkemizde, tarım ve hayvancılık sektörünün istihdam açısından ne kadar büyük bir potansiyel taşıdığını da göstermekte. Özellikle bu projeler, istihdamın artırılması ve kırsal kalkınmanın desteklenmesi açısından da önemli bir işlevi yerine getirmekte” dedi.
“Otizmli bireylerimizi iş yerlerinde istihdam edecek işverenlerin projelerini destekleyeceğiz”
Işıkhan, engelli hibe çağrılarına her yıl farklı bir temayla çıkmayı hedeflediklerini belirterek, “Bu kapsamda bu yıl hedef temamız otizmli bireylerimiz. Otizmli bireylerimizi iş yerlerinde istihdam edecek işverenlerin projelerini destekleyeceğiz. Temel amaçlarımızdan birisi de her yıl değişecek olan bu temalarımızla toplumsal duyarlılığımızı işgücümüze yansıtmak ve sosyal adalete katkı sağlamak. Bu hususta atılması gereken çok adımın olduğunun farkındayız. İnşallah bu konuda da elimizdeki tüm imkanları kullanacağız. Özellikle denetim mekanizmalarının güçlendirilmesi, proje sahiplerine daha etkin rehberlik hizmetlerinin sunulması ve sürdürülebilirliğin sağlanması konusunda çalışmalarımız tüm hızıyla devam ediyor. Bu vesileyle kurumsal anlamda ulaştığımız başarılı sonuçlar ya da ulaşmayı hedeflediğimiz noktalar, ülkemizdeki engelli bireylere yönelik bütüncül kamu politikalarının bir başarısıdır” diye konuştu.