Balistik füze nedir sorusu, Ortadoğu’daki sıcak gelişmelerin ardından yeniden gündeme geldi. İran’ın İsrail’e yönelik balistik füze saldırıları sonrası, bu füzelerin özellikleri, menzili ve etkileri merak konusu oldu. Balistik füzeler, nükleer, kimyasal veya biyolojik başlık taşıma kapasitesine sahip, uzun menzilli güdümlü ya da güdümsüz füze türleridir. İşte, balistik füzelerin detaylı özellikleri, menzili ve etkileri hakkında bilgiler.
Balistik Füze Nedir?
Balistik füzeler, motorlu uçuş aşaması tamamlandıktan sonra, yerçekimi etkisi altında hareket eden ve aerodinamik olarak yönlendirilemeyen füzelerdir. Bu füzeler genellikle uzun mesafelerdeki stratejik hedefleri vurmak için kullanılır ve nükleer, kimyasal ya da biyolojik başlık taşıyabilirler. Tek bir nükleer başlık taşıyabileceği gibi, birden fazla başlık da taşıyarak farklı hedeflere eşzamanlı saldırı gerçekleştirebilirler.
Balistik Füze Türleri ve Menzilleri
Balistik füzeler farklı menzillere ve kullanım amaçlarına göre kategorize edilir. İşte başlıca balistik füze türleri ve menzilleri:
Havadan Fırlatılan Balistik Füze: Uçaklar tarafından fırlatılan füze türüdür.
Taktik Balistik Füze: 150 ila 300 kilometre (93-186 mil) arasında menzile sahiptir.
Tiyatro Balistik Füze: 300 ila 3.500 kilometre (190-2.170 mil) menzili vardır.
Kısa Menzilli Balistik Füze (KMBF): 300 ila 1.000 kilometre (190-620 mil) arasında menzile sahiptir.
Orta Menzilli Balistik Füze (OMBF): 1.000 ila 3.500 kilometre (620-2.170 mil) arasında menzili vardır.
Uzun Menzilli Balistik Füze (UMBF): 3.500 ila 5.500 kilometre (2.200-3.400 mil) arasında menzil sağlar.
Kıtalararası Balistik Füze (KABF): 5.500 kilometreden (3.400 mil) daha uzun menzile sahiptir.
Denizaltından Fırlatılan Balistik Füze: Balistik füze denizaltılarından fırlatılan füze türüdür.
Balistik Füze Hızı ve Etki Alanı
Balistik füzeler, fırlatma esnasında büyük hız kazanır ve atmosferin dışına çıkarak yerçekimi kuvvetiyle tekrar hedefe yönelir. Bu füzelerin hızları, hipersonik sınıfa ulaşabilir. Örneğin, hipersonik füzeler ses hızının beş katı (Mach 5 ve üzeri) hızlara ulaşabilir. İran tarafından ateşlenen Fettah-1 hipersonik füzeleri, bu yüksek hızlarıyla savunma sistemlerini aşabilen özellikleriyle dikkat çekmiştir.
Balistik füzeler, taşıdıkları başlık türüne göre çok büyük bir yıkıcı etkiye sahip olabilir. Nükleer başlık taşıyan bir balistik füze, geniş bir alanı yerle bir edebilirken, kimyasal ve biyolojik başlıklar ise büyük çapta insan kaybına ve çevre felaketlerine yol açabilir.
İran'dan İsrail'e Ateşlenen Balistik Füzeler
İran’ın İsrail’e yüzlerce balistik füze fırlatması, bölgedeki gerilimi artırmıştır. İran, saldırıda hipersonik Fettah-1 füzelerini kullanarak İsrail’in savunma sistemlerini etkisiz hale getirdiğini iddia etmiştir. İsrail ise hava savunma sistemlerinin (Demir Kubbe, Arrow 2 ve 3) füzelerin büyük bir kısmını önlediğini açıklamıştır.
Balistik Füzelerin Dünya Genelindeki Durumu
Günümüzde toplam 30 ülke, operasyonel balistik füze sistemlerine sahiptir. ABD, Çin, Rusya ve İran gibi ülkeler, balistik füze geliştirme çalışmalarına devam etmektedir. 2010 yılında ABD ve Rusya, kıtalararası balistik füze (ICBM) envanterlerini 1550 birime düşürmek üzere bir anlaşma imzalamıştır.