Dünyaca ünlü Harvard Üniversitesi’nde yaşanan görevden alma kararı, akademik çevrelerde tartışmaları beraberinde getirdi. Üniversitenin Ortadoğu Çalışmaları Merkezi (Center for Middle Eastern Studies - CMES) Müdürü olan Prof. Dr. Cemal Kafadar, yardımcısı Rosie Bsheer ile birlikte görevlerinden alındı.
Karar, Harvard Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi Geçici Dekanı David M. Cutler tarafından duyuruldu. Yapılan açıklamada Kafadar’ın 2024 yılı sonunda CMES direktörlüğünden ayrılacağı belirtilirken, görevden alınma gerekçesine dair herhangi bir ayrıntı verilmedi. Aynı şekilde yardımcısı Rosie Bsheer’in de görevi sona erdi.
Eleştirilerin odağında Filistin programları vardı
Kamuoyunda görevden alma kararının arka planında, son dönemde CMES tarafından düzenlenen İsrail-Filistin konulu etkinlikler olduğu iddia ediliyor. Merkezde yapılan bazı panel ve seminerlerin, İsrail karşıtı söylemlere alan açtığı gerekçesiyle antisemitik bulunması, Harvard yönetimi üzerinde ciddi baskı oluşturdu.
Bazı üniversite çalışanlarının, merkezdeki programlarda İsrail perspektifine yeterince yer verilmediğini ve bu dengenin ihlal edildiğini savunarak şikayetlerde bulunduğu öğrenildi. Bu süreçte, Harvard Üniversitesi'nin özellikle Yahudi lobilerinin tepkisiyle karşı karşıya kaldığı ve bu baskının yönetimin kararında etkili olduğu öne sürüldü.
Görevden alındılar ama öğretim üyeliği devam ediyor
Harvard Üniversitesi, hem Cemal Kafadar'ın hem de Rosie Bsheer'in yalnızca yönetici pozisyonlarından alındığını, üniversite bünyesindeki akademik görevlerine ise devam edeceklerini belirtti. Bu açıklama, kararın tamamen idari bir değişiklik olduğu algısını oluşturmakla birlikte, kamuoyunda hâlâ bu adımın arka planına ilişkin ciddi soru işaretleri var.
Akademik bağımsızlık mı, siyasi baskı mı?
Cemal Kafadar’ın görevden alınması, sadece ABD'deki akademik camiada değil, uluslararası düzeyde de yankı uyandırdı. Akademik özgürlükler ve ifade hakkı açısından tartışmalı görülen bu karar, düşünce dünyasına yapılan bir müdahale olarak değerlendirildi.
Kafadar’ın yönettiği merkezin, uzun süredir bölgesel krizler, savaşlar ve Filistin meselesine ilişkin çalışmalar yürüttüğü ve bu nedenle bazı kesimlerce hedef haline getirildiği biliniyor.
Siyasilerden de tepkiler geldi
Görevden alma kararına Türkiye’den de resmi tepkiler geldi. AK Parti Genel Başkan Yardımcısı ve Parti Sözcüsü Ömer Çelik, yaptığı açıklamada kararı sert sözlerle eleştirdi. Çelik, “Siyonist baskılar akademik özgürlüğü boğmaya çalışıyor” diyerek karara tepki gösterdi.
Çelik’in açıklamasında şu ifadelere yer verildi:
“Netanyahu ve şebekesinin saldırganlığı ile soykırım suçlarının eleştirilmesi, antisemitizm olarak yaftalanıyor. Harvard Üniversitesi Ortadoğu Çalışmaları Merkezi yöneticisi, düşünce dünyasının seçkin entelektüellerinden Prof. Cemal Kafadar ve yardımcısı Rosie Bsheer, görevlerinden antisemitizm suçlamasıyla alındı. Bu karar, akademik düşünceyi siyonistleştirmek isteyenlerin yeni bir saldırganlığıdır.”
Cemal Kafadar kimdir?
Prof. Dr. Cemal Kafadar, tarih alanında uluslararası tanınırlığa sahip, saygın bir akademisyendir. Harvard Üniversitesi'nde uzun yıllardır Osmanlı ve Orta Doğu tarihi üzerine dersler veren Kafadar, özellikle sosyokültürel tarih, erken modern dönem Osmanlı toplumu, İslam düşüncesi ve tarih metodolojisi gibi alanlarda derin çalışmalara imza atmıştır.
Harvard’daki CMES'in direktörlüğünü üstlenen Kafadar, bu görev süresince çok sayıda seminer, akademik yayın ve uluslararası iş birliğine öncülük etti. Yönetiminden alındığı merkezin, özellikle Filistin meselesine dikkat çeken faaliyetleriyle dikkat çektiği biliniyor.
