3-9 Eylül Halk Sağlığı Haftası, bu yıl “Ekranı Değil, Hayatı Yaşa” sloganıyla kutlanıyor. Çorum İl Sağlık Müdürlüğü, bu hafta kapsamında bebeklik ve erken çocukluk döneminde uzun süre ekran kullanımının çocukların gelişimine olumsuz etkilerini vurgulayan bir açıklama yaptı. Özellikle televizyon, tablet ve telefon ekranlarının aşırı kullanımının çocukların dil, bilişsel, sosyal ve duygusal gelişiminde gecikmelere yol açabileceği belirtildi.
Bebeklik ve Erken Çocukluk Döneminin Önemi
0-6 yaş dönemi, beyin gelişimi, dil ve konuşma becerilerinin gelişimi, sosyal etkileşim ve güvenli bağlanma ilişkileri açısından kritik bir dönemdir. Bu dönemde çocukların, anne-baba ile karşılıklı etkileşimde bulunmaları dil, bilişsel ve sosyal gelişim açısından büyük önem taşır. Çocuklarla oyun oynamak, masal anlatmak, kitap okumak ve şarkı söylemek gibi etkinlikler, çocuğun zekâsını, hayal gücünü ve yaratıcılığını geliştirir.
Ekran Süresinin Çocuk Gelişimine Etkisi
Günümüzde çocuklar çok erken yaşlarda teknolojiyle tanışmakta ve uzun süre ekran başında kalmaktadır. Çocukların gelişmekte olan dikkat, sembolik düşünme ve hafıza becerileri tam anlamıyla olgunlaşmadan ekran kullanımının yoğun olması, onların bilgiyi doğru algılamalarını zorlaştırmaktadır. Bilimsel çalışmalar, 3 yaşın altındaki çocukların ekran aracılığıyla öğrenme gerçekleştiremediğini ve ebeveynlerin açıklamaları olmadan ekran karşısında bırakılan çocuklarda gelişimsel geriliklerin görüldüğünü ortaya koymaktadır.
0-6 Yaş Arası Çocuklarda Ekran Kullanımı Nasıl Olmalı?
0-3 yaş arası çocukların kesinlikle ekranla tanıştırılmaması gerekmektedir.
4-6 yaş arası çocukların teknoloji kullanımı mutlaka ebeveyn gözetiminde olmalı ve günde 20-30 dakika ile sınırlı tutulmalıdır. Bu süre, çocuğun yaşına uygun içeriklerle geçirilmelidir. Ayrıca, teknolojinin yemek yedirmek, uyutmak ya da huysuzluğu gidermek amacıyla kullanılmaması gerektiği de önemle vurgulanmaktadır.
Ailelere Öneriler: Sosyal Etkileşim ve Yaratıcılığa Teşvik
Ailelerin çocuklarıyla birlikte sinema, tiyatro, müze gezileri ve sportif faaliyetler gibi sosyal ortamlarda kaliteli vakit geçirmeleri, çocukların gelişimi açısından faydalıdır. Aynı zamanda çocukların sanatsal ve sportif faaliyetlere yönlendirilmesi, bilişim teknolojileri yerine sosyal ve duygusal gelişimlerini destekleyici etkinliklerle zaman geçirmeleri teşvik edilmelidir.
Teknolojinin Bilinçli Kullanımı İçin Tavsiyeler
Aile içi iletişim güçlendirilerek, çocukların ekran yerine aile bireyleriyle vakit geçirmesi sağlanmalıdır.
Okul çağındaki çocukların internet kullanım süresi kontrol edilmeli ve uygun içeriklerle desteklenmelidir.
Güvenli internet profilleri kullanılmalı ve sosyal medya platformlarında kişisel bilgilerin korunmasına dikkat edilmelidir.
Çocukların teknoloji tüketicisi olmaktan çok üretici olmaya yönlendirilmesi sağlanmalı (robotik kodlama, yapay zeka, yazılım gibi alanlara yönlendirilebilir).
Ekran Süresini Azalt, Hayatı Yaşa!
Halk Sağlığı Haftası kapsamında yapılan bu uyarılar, çocukların gelişimini olumsuz etkilememek ve sağlıklı bir gelecek inşa etmek için ailelerin dikkat etmesi gereken önemli adımları içermektedir. Çocukların ekran yerine sosyal etkileşimle, doğa ve sanatla büyümesi, onları daha sağlıklı bir birey yapacaktır.
