Damar sertliği, tıptaki adıyla ateroskleroz, atardamar duvarlarında plak birikimi sonucu gelişen ciddi bir kalp damar hastalığıdır. Genellikle yaşlanma ile ortaya çıkmakla birlikte, genetik yatkınlık ve bazı risk faktörleri nedeniyle daha erken yaşlarda da görülebilir.
Damar Sertliği Nedir?
Damar sertliği, arterlerin ışının daralmasına ve esnekliğini kaybetmesine neden olan bir hastalıktır. Plak maddesi, genellikle kolesterol, kalsiyum ve başka maddelerin birikmesiyle oluşur. Bu durum kan akışını zorlaştırarak ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Damar Sertliği Belirtileri
Damar sertliğinin belirtileri, etkilenen damarlara ve kan akışının ne kadar engellendiğine bağlı olarak değişir. Şu belirtiler yaygın olarak görülür:
- Göğüs ağrısı (anjina)
- Kalp ritim bozuklukları (aritmi)
- Nefes darlığı
- Kol veya bacaklarda uyuşma ve soğukluk
- Yorgunluk ve halsizlik
- Bacaklarda ağrı ve kramp
- Yaraların iyileşmesinde gecikme
- Vücudun bir tarafında zayıflık
- Damar Sertliğine Yol Açan Faktörler
- Damar sertliği gelişiminde birçok faktör rol oynar:
- Yüksek kolesterol
- Hipertansiyon (yüksek tansiyon)
- Diyabet (kan şekerinin yüksek seviyede seyretmesi)
- Sigara kullanımı
- Obezite
- Hareketsiz yaşam tarzı
- Düşük lif içeren ve yüksek yağ oranına sahip bir diyet
Damar Sertliği Nasıl Teşhis Edilir?
- Damar sertliğinin teşhisi için şu yöntemler kullanılabilir:
- Kan Basıncı Ölçümü: Kan akışının engellenme derecesini belirler.
- Ekokardiyografi (EKO): Kalbin çalışma durumu görüntülenir.
- Karotis Ultrasonografi: Boyun damarlarındaki sertleşmeyi tespit eder.
Damar Sertliği Nasıl Tedavi Edilir?
- Tedavi yöntemleri, hastalığın ciddiyetine ve hastanın genel durumuna bağlı olarak değişir:
- Yaşam Tarzı Değişiklikleri:
- Dengeli ve sağlıklı beslenme
- Tuz tüketimini azaltma
- Düzenli egzersiz
- Sigara ve alkol kullanımını bırakma
- İlaç Tedavisi: Kolesterol düşürücüler, tansiyon düzenleyiciler ve kan sulandırıcılar kullanılabilir.
- Cerrahi Yöntemler: Gerektiğinde anjiyoplasti veya bypass gibi cerrahi müdahaleler uygulanabilir.
Damar Sertliğini Önlemek İçin Ne Yapılabilir?
- Damar sertliğini önlemek için şu önerilere dikkat edilmelidir:
- Düzenli egzersiz yapın.
- Lif açısından zengin gıdalar tüketin.
- Trans yağları ve işlenmiş gıdaların tüketimini sınırlandırın.
- Kan basıncı ve kolesterol seviyenizi kontrol altında tutun.
- Damar Sertliğine Neden Olan Gıdalar
- Damar sertliğine yol açan gıdalar arasında şunlar bulunur:
- Doymuş Yağlar: Hindistan cevizi yağı ve tereyağı gibi.
- Trans Yağlar: Margarin ve işlenmiş atıştırmalıklar.
- Şekerli Gıdalar: Tatlılar, gazlı içecekler ve meyve suları
