Gaz alarm cihazları yukarı monte edilir. Apartmanların üçüncü katında doğalgaz kaçağı varsa, beşinci katında daha çok yoğunlaşır. Kimyasal gaz ve LPG ‘da ise bunun tersi olur. Yani Üçüncü katta LPG kaçağı varsa zemin katta daha çok hissedilir. Ayrıca; kullananlar güven içinde olsun veya başka bir ifade ile kolayca tanısın diye içine özel çürük sarımsak kokusu türünde koku katılmıştır. Hatta zaman zaman bu koku çoğaltılır. Bizler evlerimizde acaba gaz kaçağı mı diye düşünürüz. Bu kokunun çoğaltılmasından amaç gaz kaçağı varsa insanların daha kolay hissetmesi içindir.
Doğalgaz dağıtım ağının genişlemesiyle beraber sivil savunma tedbirleri daha da önem kazanmıştır. Herkes bunun bilincinde olmak zorundadır. Kim için derseniz? Elbette öncelikle kendisi için, ailesi için ve çevresi için. Şu anda tesisatlar daha yeni sayılır. Artık bundan sonra tesisatlar yavaş yavaş yıpranmaya başlayacak, periyodik kontrolleri yapılmadığı takdirde belki de üzücü olaylar yaşanacaktır. Çünkü biz Türk Milletinin ‘denizi geçip derede boğulan bir yapısı var’ özellikle afetlere karşı veya yangın güvenliği için gerekli tedbirleri almakta maalesef zafiyet gösteriyoruz. Bununda acı faturasını toplum olarak zaman zaman ödüyoruz ama bir türlü gerekli dersi almıyoruz. Daha doğrusu bildiğimizden şaşmıyoruz. Hâlbuki ‘’küçük küçük delikler büyük büyük gemileri batırır’’ boş ver, bir şey olmaz dediğimiz küçük bir güvenlik önlemi bazen ya canımıza maal olur ya da tüm birikimimizi yok ediverir. Bu bağlamda, ‘‘dün yaşanan felaketlerden ders almayanlar, bugünde, yarında hata edebilirler.’’
Mutfağa girdiğinizde doğalgaz kokusunu hissettiğinizde; aşağıdaki hususlara dikkat ediniz:
1) Kapıyı pencereyi açıp, doğalgaz vanasını hemen kapatınız. Bilhassa mutfakta, banyoda, lavaboda bulunan birinin sıcak su vanasını açmaması için hemen uyarınız. Çünkü sıcak su vanası açılınca kombinin vanası kapatılmamışsa kombi çalışmaya başlar. Tehlike oluşturur.
2) Elektrik düğmeleri açıksa kapatmayınız. Kapalıysa açmayınız.
3) Fırında yemek pişiyorsa kapatmayınız.
4) Bulaşık makinesi çalışıyorsa kapatmayınız.
5) Buzdolabının kapısını açıp kapatmayınız.
6) Cep telefonu veya telsiz telefonu ile mutfakta konuşmayınız.
7) Kapının ziline basmayınız. Basılmaması için dış kapıyı açınız ve zile basabilecekleri tehlikeye karşı uyarınız.
8) Aspiratör çalışıyorsa kapatmayınız.
9) Kibrit, çakmak ve kıvılcım çıkarabilecek madde kullanmayınız. Sigara içmeyiniz.10) Ayakkabınızın altında demir varsa ve zemin betonsa onunla yürümeyiniz.
11) Elinize aldığınız eski süpürge veya havlu, pike türü bir şeyle havayı süpürerek mutfaktaki doğalgazı tahliye ediniz.
12) Doğalgaz kaçağı çok yoğun olarak gerçekleşmişse ve bu mekân büyükse dışarı çıkarken eğilerek, apalayarak çıkmaya çalışınız. LPG ‘de ise tersini yapınız.
13) İhtiyaç varsa doğalgaz kaçağı olan mekânın dışında 187 ÇORUM GAZ (veya hangi şehirse) acil numarasını usulüne uygun (adresimizi verirken evimizin yanındaki okul, cami, park vs. kolay tanınacak mekânları söyleyerek) yardım talep ediniz.
14) Gece yatarken mutfağın kapısının kapalı olarak tutulmasını alışkanlık haline getiriniz. Çünkü doğalgaz kaçağı olursa diğer odalara ulaşması biraz daha zorlaşır.
15) Mutfaktaki doğalgaz vanalarının üzerine ‘’yukarı açık – sağa kapalı’’ türü uyarı yazısı yapıştırınız. Üzerinde ‘’A – K veya ON / OFF’’ yazar ama köyden gelen teyzem ON / OFF’ dan anlamaz. Biz Türkçe olarak yazalım. Evden uzun süre ayrılacağımız zaman eğer sular kesilmişse çeşmeler sağa mı, sola mı kapanıyordu, diye tereddüt edip, acaba suyu açık mı bıraktım, diye evhamlananlar olur. Vanalar genelde sağ tarafa kapalıdır. Ama bazen sol tarafa kapalı olabilenlere de rastlarız. Seminerde bir öğretmenimiz mutfaktaki vanalarının sol tarafa kapandığını söylemişti. Siz güvenlik olarak sabah işe gelirken sol tarafa kapattınız. Ama köyden bir yakınınız siz yokken eve geldi. Baktı mutfakta çok gaz kokusu var. Güvenlik önlemi alayım derken vanalar sağa kapanır zannıyla sola kapalı olan vanayı sağ tarafa çevirmek suretiyle açabilir…
16) Gece yatmadan önce mutfaktaki doğalgaz tesisatını / ocakların düğmelerini kontrol etmeyi alışkanlık haline getiriniz. Bunu unutmamak için yatak odanızda kolay görülebilecek yere ‘’Doğalgazı kontrol ettin mi? ‘’ uyarı yazısını yazınız. Şayet kontrol etmediyseniz üşenmeden kalkıp son kontrolü yapınız. Çocuklarınıza da bu alışkanlığı kazandırınız. Sakın ola tembellik yapmayınız.
17) Bir deprem sonrasında önce doğalgaz vanasını kapatınız. Kapıyı, pencereyi açınız. Daha sonra elektrik sigortalarını kapatınız. Şayet sigortalar yüksekte olup da, sizin veya çocuklarınızın boyu erişemezse, daha önceden gerekli önlemleri alınız. (Yakınında sandalye bulundurmak gibi) Aile içi daha doğrusu küçük çocuklarınızla, ailemizin yaşlı bireyleriyle acil durumlarda sigortalar nasıl kapatılır hususlarında mutlaka tatbikat yapınız.
18) Kombinin, şofbenin borusunun yumuşak, ucuz boru olmamasına dikkat edilmelidir. Özellikle bu borular dolapların içerisinden geçiyorsa zaman zaman periyodik kontrolü yapılmalıdır. Çünkü bu tür boruların yırtılması, uçlarının yerinden çıkması daha kolaydır.
19) Mutfaktaki ocakla – doğalgaz ana borusu arasında bulunan sert fleks çelik hortumlar zaman zaman kontrol edilmelidir. Çünkü ocaklar temizlenirken kırılabilir. Fark etmeyiz. Küçük bir depremde veya kendi kendine kırık çoğalabilir. Doğalgazın içeriye yayılmasına sebep olabilir.
Yine bu çelik fleks boruları bayanlar zaman zaman yağ çözle temizlediği için zamanla çürümeler meydana gelebiliyor. Bu hususun da kesinlikle göz ardı edilmemesi lazımdır. Bir bayan öğretmenimiz ‘’Mahir Bey, ben sık sık ocağı ve dolaysıyla fleks çelik hortumu çok yağ oluyor diye yağ çözle temizliyordum. Baktım ki zamanla küçük çürük meydana gelmiş. Allah’tan fark ettik de büyük bir faciadan kurtulduk ‘’ diye anlatmıştı.
Bu nedenle bu hortumların zaman zaman sabunlu süngerle kontrol edilmesinde fayda vardır. Tabii diğer tüm elektronik eşyaların kontrol edilmesi alışkanlık haline getirilmelidir ki olumsuzluk yaşanmasın.
TAVSİYE: 50 yılın birikimi olan, muhtevasında 660 adet farklı nükteli nasihatin yer aldığı Mahirane Söylemler ve –hikâyeden şiire sızan- Susamak ve Depremle Yaşamak kitaplarımı mutlaka okumanızı ve evlatlarınıza okutmanızı samimi olarak tavsiye ediyorum. Yukarıdaki telefondan iletişime geçerek, benden imzalı olarak veya Osmancık’ta Topçuoğlu Mağazası’ndan temin edebilirsiniz.