Bu nedenle Bağımsız Devletler Topluluğundan (eski SSCB) doğalgaz ithal edilmektedir. Yani bu noktada dışa bağımlılık söz konusudur. (Doğu Akdeniz’de kopan fırtınanın sebeplerinden biride budur. Buradan çıkarılacak gaz Türkiye’ye 572 yıl, Avrupa’ya 32 yıl yetecek kadardır – Cihat Yaycı) Doğalgaz, insanoğlu tarafından binlerce yıl öncesinden bilinmesine rağmen doğalgazın yaygın olarak kullanılmasına 1960’lı yıllardan sonra başlanmıştır.
Organik teoriye göre, diğer fosil yakacaklar gibi doğalgazda milyonlarca yıl önce yaşamış bitki ve hayvan artıklarının basınç ve ısı etkisiyle kimyasal değişikliğe uğraması sonucu meydana gelmiştir. Genel olarak doğalgaza, sıradağ yamaçlarında petrol yatakları ile birlikte ve serbest olarak rastlanılmaktadır.
Doğalgazın Özellikleri: Doğalgaz esas olarak, metan, metana göre daha az oranda etan, propan, bütan gibi yanıcı gazlar ile nitrojen, karbondioksit, hidrojen, sülfür ve helyum gibi yanıcı olmayan gazlardan oluşan renksiz, kokusuz, havadan hafif bir gazdır. Havaya göre yoğunluğu 0,6 -0,8 arasındadır. (Havanın yoğunluğu = 1) Temiz bir yakıttır. Doğalgaz tam yandığında mavi bir alevle yanar. Hava ile belirli oranda karşılaştığında patlayıcı özelliği vardır. Doğalgazın patlama limitleri %5 ile %15 arasındadır.
Doğalgazın Kullanım Alanları: Günümüzde doğalgaz yakacak ve hammadde olarak çeşitli alanlarda kullanılabilmektedir. Yakacak olarak santrallerde elektrik enerjisi üretimi için, endüstri kuruluşlarında ısıtma, kurutma, pişirme ve soğutma işlemleri için doğrudan doğruya kullanılabilir. Doğalgazın bileşiminde bulunan hidrokarbonlar nedeniyle, sanayide amonyak, metanol, hidrojen ve petrokimya ürünlerinin sentezinde mürekkep, zamk, sentetik, lastik, fotoğraf filmi, deterjan, boya, dinamit, plastik antifriz ve gübre gibi maddelerin üretiminde doğalgaz doğrudan hammadde olarak kullanılabilir…
Doğalgaz İçin Denklem: (Metan) (Oksijen) = (Karbondioksit) (Su)
1 m2 metan, 2 m3 oksijene ihtiyaç duyar. Bu oksijeni havadan alır. Havanın %21’i oksijen, %78’i azottur. Bu azot reaksiyona girmez. Eğer gerekli olan hava saplanamazsa tamamlanmamış yanma oluşur ve CO (Karbonmonoksit) üretilir.
Tamamlanmamış Yanma: Tamamlanmamış yanmanın ürünü olan Karbonmonoksit (CO) çok tehlikeli bir gazdır. Toksit oranı hava içinde %0,4 bulunursa öldürücü olur. Renksiz, kokusuz ve tatsızdır. Bu yüzden hissedilmesi güçtür.
Belirtileri: Hoş olmayan sülfür kokusu. Cihazların veriminde düşüş. Yanma odalarında kurum birikmesidir. Tamamlanmamış yanmanın iki temel sebebi vardır: Bunlar; yetersiz oksijen ve alevlerin bozulmasıdır.
Yanma Havasının Bozulması: Doğalgaz şehir gazına (hava gazına) göre daha yavaş yanma hızına sahiptir. Alevlenebilirlik sınırlarının bozulmasına daha büyük eğilimi vardır. Doğalgaz yakan cihazlardaki yanma havasının bozulması, yanma hızını azaltır ve alevlenebilirlik sınırlarının aralığını indirger. Yakıcının alevi yükselir ve yakıcı sönebilir. Eğer doğalgazın yanma havasında %1,5 CO2 (Karbondioksit) yanma bozulur, bu yüzden %2 CO2 (Karbondioksit)’e ulaşırsa alev söner. Odalardaki CO2 seviyesi %5’i geçerse odaların havası bozulur.
Alevlenebilirlik Sınırları: Gaz- hava karışımlarının hacim yüzdeleridir. Karışım çok fazla hava veya çok fazla gaz ihtiva ederse yanma gerçekleşmez.
Her yanabilir gaz veya gaz karışımları için iki alevlenebilirlik sınırı vardır.
1. Alt Limit: Hava ile karışan yanabilen gaz yüzdesi yanmayı sürdüremeyecek kadar düşük ise,
2. Üst Limit: Gaz- hava karışımı içindeki oksijen miktarı yanmayı sürdüremeyecek kadar az ise,
Eğer yanma bu iki sınır arasında başlarsa karışımın sıcaklığını yeterince hızla yükseltecek ısı üretilir. Alev karışım tükeninceye kadar düzenli hareket eder. Gaz- hava karışımının belirli oranlarda, alevin hareket hızı çok hızlı olabilir ve karışım patlar. İki sınıra da yakın çok küçük bir aralık vardır. Hareket eden alevin hızı çok yavaşladığı zaman karışım alevlenebilir fakat patlayıcı değildir
Tamamlanmamış Gazlardan Kaçınma Yolları:
1. Cihazlara yanma için gerekli yeterli temiz hava sağlanmalıdır.
2. Cihazlar doğru monte edilmeli ve izinsiz değiştirilmemelidir.
3. Cihazların havalandırma ayarı doğru yapılmalıdır.
4. Baca ekipmanları doğru seçilmelidir.
5. Basınç kontrolü yapılmalıdır.
6. Cihazların yeterli ve düzenli bakımları yapılmalıdır.
Gazın yanması için iki hava gereklidir:
a. İlk hava: Karışımdan önce gaz tarafından sokulan hava
b. İkincil hava: Alevin kendisi tarafından kazanılan hava
Birincil veya ikincil havanın veya her ikisinin eksikliğinde tamamlanmamış yanma oluşur.
İlk Havanın Eksikliğinin Ana Nedenleri Şunlardır:
a. Hava ızgarasının tıkanması.
b. Hava ayarının çok fazla kısık olması
c. Yakıcının karışım tüpü içindeki tıkanıklığı
d. Regülatörün yanlış oturtulmasından ileri gelen düşük basınç
e. Enjektör çapının çok geniş olması
f. Enjektörün yakıcı boğazına çok yakın olması
İlk Havanın Eksikliğinin Etkileri: Alev aşağıdaki özellikleri gösterir.
a. Cansız ve devrik,
b. Sarı uçlu
İkincil Havanın Eksikliği:
a. Yetersiz havalandırmadan ileri gelen yetersiz hava
b. Tıkalı baca çıkışı
c. Gaz hızının çok yüksek olması
İkincil Havanın Eksikliğinin Etkileri:
a. İşleme,
b. Yanmanın kötü kokulu oluşu,
c. Kötü havalanmadan ileri gelen tamamlanmamış yanma