Yüksek kalorili, temiz, sürekli ve rahat kullanılabilen bir yakıt olan doğalgaz, kokusuz olduğu için kokulandırılmaktadır. Doğalgaz renksiz ve gözle görülmediği için bu koku sayesinde cihazlarda ve tesisatta meydana gelebilecek bir gaz kaçağının anında hissedilmesini sağlamıştır.
Tüp gaz (LPG) ve havagazının sahip olduğu yanıcı ve patlayıcı özellikler doğalgazda da vardır.
Doğalgaz kapalı bir hacimde %5- %15 limitleri arasında bulunduğu zaman bir ateş kaynağıyla temas ederse patlama özelliğine sahiptir. Bu özelliği göz önünde bulundurularak, kaynağından çıkarılışından cihazlarda kullanımına kadar geçen safhalarda gerekli emniyet tedbirleri alınmalıdır. Kesinlikle bir şey olmaz denilmemelidir. Şebekedeki gaz kaçaklarının tespitinde otomatik kontrollü scada sistemlerinin kullanılması, bina içinde ana emniyet vanası, sayaç giriş vanaları, cihaz önündeki açma, kapama vanalarının kullanılması doğalgazın sahalarda emniyetle kullanılmasıyla ilgilidir.
Doğalgaz renksiz ve kokusuz olup havadan hafif bir gazdır. Bu nedenle mutfaklardaki havalandırma menfezleri camların üst tarafına açılır. Gaz alarm cihazları yukarı monte edilir. Apartmanların üçüncü katında doğalgaz kaçağı varsa, beşinci katında daha çok yoğunlaşır. Kimyasal gaz ve LPG ‘da ise bunun tersi olur. Yani üçüncü katta LPG kaçağı varsa zemin katta daha çok hissedilir. Ayrıca; kullananlar güven içinde olsun veya başka bir ifade ile kolayca tanısın diye içine özel çürük sarımsak kokusu türünde koku katılmıştır. Hatta zaman zaman bu koku çoğaltılır. Bizler evlerimizde acaba gaz kaçağı mı var, diye düşünürüz. Bu kokunun çoğaltılmasından amaç gaz kaçağı varsa insanların daha kolay hissetmesi içindir.
Doğalgaz dağıtım ağının genişlemesiyle beraber sivil savunma tedbirleri daha önem kazanmıştır. Herkes bunun bilincinde olmak zorundadır. Kim için derseniz? Elbette öncelikle kendisi için, ailesi için ve çevresi için. Şu anda tesisatlar daha yeni sayılır. Artık bundan sonra tesisatlar yavaş yavaş yıpranmaya başlayacak, periyodik kontrolleri yapılmadığı takdirde belki de üzücü olaylar yaşanacaktır. Çünkü biz Türk Milletinin ‘denizi geçip derede boğulan bir yapısı var’ özellikle afetlere karşı veya yangın güvenliği için gerekli tedbirleri almakta maalesef zafiyet gösteriyoruz. Bunun da acı faturasını toplum olarak zaman zaman ödüyoruz ama bir türlü gerekli dersi almıyoruz. Daha doğrusu bildiğimizden şaşmıyoruz. Hâlbuki ‘’küçük küçük delikler büyük büyük gemileri batırır’’ boş ver, bir şey olmaz dediğimiz küçük bir güvenlik önlemi bazen ya canımıza mal olur ya da tüm birikimimizi yok ediverir. Bu bağlamda, ‘‘dün yaşanan felaketlerden ders almayanlar, ders verenleri dinlemeyenler bugünde, yarında hata edebilirler.’’
Mutfakta Doğalgaz Kokusunu Hissettiğinizde, Aşağıdaki Hususlara Dikkat Ediniz:
1) Kapıyı pencereyi açıp, doğalgaz vanasını hemen kapatınız. Bilhassa mutfakta, banyoda, lavaboda bulunan birinin sıcak su vanasını açmaması için hemen uyarınız. Çünkü sıcak su vanası açılınca kombinin vanası kapatılmamışsa kombi çalışmaya başlar. Tehlike oluşturur.
2) Elektrik düğmeleri açıksa kapatmayınız. Kapalıysa açmayınız.
3) Fırında yemek pişiyorsa kapatmayınız. Çaycı çalışıyorsa dokunmayınız.
4) Bulaşık makinesi, çamaşır makinası çalışıyorsa kapatmayınız.
5) Buzdolabının kapısını açıp kapatmayınız.
6) Cep telefonu veya telsiz telefonu ile mutfakta konuşmayınız.
7) Kapının ziline basmayınız. Basılmaması için dış kapıyı açınız ve zile basabilecekleri tehlikeye karşı uyarınız.
8) Aspiratör çalışıyorsa kapatmayınız.
9) Kibrit, çakmak ve kıvılcım çıkarabilecek madde kullanmayınız. Sigara içmeyiniz.
10) Ayakkabınızın altında demir varsa ve zemin betonsa onunla dahi yürümeyiniz.
11) Elinize aldığınız eski süpürge veya havlu, pike türü bir şeyle havayı süpürerek mutfaktaki doğalgazı tahliye ediniz.
12) Doğalgaz kaçağı çok yoğun olarak gerçekleşmişse ve bu mekân büyükse dışarı çıkarken eğilerek, tabiri caizse apalayarak çıkmaya çalışınız. LPG ‘de ise tersini yapınız.
13) İhtiyaç varsa doğalgaz kaçağı olan mekânın dışında 187 ÇORUM GAZ (veya hangi şehirse) acil numarasını usulüne uygun (adresimizi verirken evimizin yanındaki okul, cami, park vs. kolay tanınacak mekânları söyleyerek) yardım talep ediniz.
14) Gece yatarken mutfağın kapısının kapalı olarak tutulmasını alışkanlık haline getiriniz. Çünkü doğalgaz kaçağı olursa diğer odalara ulaşması biraz daha zorlaşır.
15) Mutfaktaki doğalgaz vanalarının üzerine ‘’yukarı açık – sağa kapalı’’ türü uyarı yazısı yapıştırınız. Üzerinde ‘’A – K veya ON / OFF’’ yazar ama köyden gelen teyzem ON / OFF’ dan anlamaz. Biz Türkçe olarak yazalım. Evden uzun süre ayrılacağımız zaman eğer sular kesilmişse çeşmeler sağa mı, sola mı kapanıyordu, diye tereddüt edip, acaba suyu açık mı bıraktım, diye evhamlananlar olur. Vanalar genelde sağ tarafa kapalıdır. Ama bazen sol tarafa kapalı olabilenlere de rastlarız. Seminerde bir öğretmenimiz mutfaktaki vanalarının sol tarafa kapandığını söylemişti. (Bende esprisine hocam normal, memleketin bile bazen sağı solu karışıyor, bir kahkaha kopmuştu) Siz güvenlik olarak sabah işe gelirken sol tarafa kapattınız. Ama köyden bir yakınınız siz yokken eve geldi. Baktı mutfakta çok gaz kokusu var. Güvenlik önlemi alayım derken vanalar sağa kapanır zannıyla sola kapalı olan vanayı sağ tarafa çevirmek suretiyle açabilir…
TAVSİYE: 50 yılın birikimi olan, muhtevasında 660 adet farklı nükteli nasihatin yer aldığı Mahirane Söylemler ve –hikâyeden şiire sızan- Susamak, Depremle Yaşamak ve Kazalar Geliyorum Demez kitaplarımı mutlaka okumanızı ve evlatlarınıza okutmanızı samimi olarak tavsiye ediyorum. 536 5681141 No.lu telefondan iletişime geçerek, (tanesi 150 TL) benden imzalı olarak temin edebilirsiniz.