Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Tarım Bilimleri ve Teknolojileri Fakültesi Tarımsal Genetik Mühendisliği Bölümü Öğretim Elemanı Arş. Gör. Dr. Caner Yavuz’un yürütücüsü olduğu "CRISPR/Cas13a Genom Düzenleme Yöntemi ile Domateste Kahverengi Meyve Buruşukluk Virüsüne (ToBRFV) Karşı Dayanıklı Bitkilerin Oluşturulması" başlıklı proje, TÜBİTAK 1001 Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini Destekleme Programı kapsamında 2024 yılı birinci dönemde “Kimya, Biyoloji Araştırma Destek Grubu (KBAG)” tarafından desteklenmeye hak kazandı.
Projede Tarım Bilimleri ve Teknolojileri Fakültesi Tarımsal Genetik Mühendisliği Bölümü’nden Prof. Dr. Mehmet Emin Çalışkan ve Bitkisel Üretim ve Teknolojileri Bölümü’nden Prof. Dr. Çiğdem Ulubaş Serçe araştırmacı, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyolojik Bilimler Bölümü’nden Dr. Öğr. Üyesi Emre Aksoy ise danışman olarak yer alıyor. Proje kapsamında yapılacak çalışmalarda iki lisansüstü öğrenciye destek sağlanması da planlanıyor.
Proje klasik mücadele yöntemlerine alternatif sunacak
Projeyle ilgili açıklamalarda bulunan Dr. Caner Yavuz, günümüzde domateste kahverengi meyve buruşukluk virüsünün (ToBRFV) yayılmasıyla tarımsal ekonomide ortaya çıkan zararların endişe verici boyutlara ulaştığına dikkat çekti. İlk zamanlar daha çok sera kaynaklı bir virüs olduğu rapor edilse de gün geçtikçe bu virüsün görüldüğü tüm arazilerde arttığını vurgulayan Yavuz, “Virüsle mücadelede bitki dayanıklılığının sağlanması elzemdir. Islah çalışmalarına paralel olarak genom düzenleme gibi farklı yaklaşımların kullanılarak bu virüse dayanıklı domates hatlarının geliştirilmesi önem taşıyor. Bu çalışma ile klasik mücadelenin yanı sıra bu viral etmene karşı alternatif bir yöntem kullanılmasının önü açılmış olacaktır” dedi.
“Proje ekonomik kayıpları engelleyebilecek potansiyele sahip”
Konuyla ilgili açıklama yapan Rektör Prof. Dr. Hasan Uslu, gerek toprak gerekse iklim şartları üreticinin mahsulüne zarar verirken, zirai virüslerin neden olduğu kayıpların çiftçiler için ek bir yük oluşturduğunu vurguladı. Bu projeyle tarımsal faaliyetlerde virüslerin neden olduğu maddi kayıpların son bulacağını ifade eden Rektör Uslu, "Böylesine önemli bir çalışmayı hayata geçirdiği için hocalarımızı tebrik ediyor, başarılarının devamını diliyorum" ifadelerini kullandı.