Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesi 3 Mart'ta hayata geçmişti. Düzenlemeye başvurular başladığı o tarihte ilk etapta 2 milyon 250 bin kişiye emeklilik yolu açıldı. EYT'de emeklilik için başvuru sayısı 1 milyon 800 bini geçti ve 450 bin kişi de eksik primini tamamlayarak emekliliğe hak kazandı. Bu çerçevede SGK Başuzmanı İsa Karakaş, EYT ile ilgili son rakamları ve gelinen son noktayı İhlas Haber Ajansı (İHA) muhabirine anlattı.
“2023 yılı sonu itibarıyla emekli sayımızın 16 milyonu aşacak”
2022 yılı sonu itibarıyla Türkiye'de 13 milyon 977 bin emekli olduğunu hatırlatan Karakaş, “2023 yılı Ocak ve Şubat aylarında 77 bin kişinin emekli olduğunu görüyoruz. Mart ayı içerisinde de EYT'lilerin başvurusu oldu. Dolayısıyla Mart, Nisan ve Mayıs ayı sonu itibarıyla toplamda 1 milyon 850 bin EYT'linin emeklilik için başvurduğunu görüyoruz. Bu durumda Türkiye'de 15 milyon 900 bin emekli olduğundan söz edebiliriz. Yine 2023 yılı sonuna kadar 400 bin kişinin emeklilik için başvuracağını varsayarsak bu durumda 2023 yılı sonu itibarıyla emekli sayımızın 16 milyonu aşacağını, hatta 16 milyon 300 bini bulacağı beklenmektedir” diye konuştu.
“Bağ-Kur borcunuz veya genel sağlık sigortası borcunuz varsa emekli olmazsınız”
Mayıs ayı sonu itibarıyla 1 milyon 850 bin EYT'linin başvurusunun söz konusu olduğu bilgisi veren Karakaş şöyle devam etti: “Bu 1 milyon 850 bin kişinin tamamının başvurularının geçerli olduğu ve tamamının emekli olacağını anlamına gelmez. Çünkü emeklilik için hepimiz biliyoruz ki gerekli olan prim günü sayısını ve sigortalılık süresini tamamlamak lazım. Priminiz 1 gün bile eksik olursa emekli olmazsınız, sigortalılık süreniz dolmamışsa emekli olamazısınız. Öte yandan Bağ-Kur borcunuz ve genel sağlık sigortası borcunuz varsa emekli olmazsınız. Bundan dolayı başvurusu hala bekleyen EYT'lilerin durumların e-Devlet üzerinden sorgulamalarını ve bekleme nedenlerine bakmalarına tavsiye ediyoruz. Şu anda ister SSK'lı, ister Bağ-Kur'lu isterse emekli sandığına tabii olsun geçmiş dönemde vergi mükellefiyeti varsa, Esnaf ve Zanaatlar Odası'na kaydı varsa büyük bir ihtimalle borcu varsa. Bu durumda kişinin borcunu derhal ödemesini tavsiye ediyoruz. Borç ödenmediği müddetçe emekli olma durumu söz konusu olmayacaktır.”
“Gelirinizin düşük olduğu görüldüğünde Genel Sağlık Sigortası borcunuz zaten silinecektir”
Karakaş, Genel Sağlık Sigortası borcu olanlar için borç yapılandırma kanunun büyük bir fırsat olduğunu da sözlerine ekleyerek, “Eğer ki Genel Sağlık Sigortası borcunuz varsa bunu e-Devlet'ten zaten görebiliyorsunuz. Bunu gidip herhangi bir bankadan da sorguladığınız zaman borcunuzun olup olmadığını görebilirsiniz. Hiç gelir testi yapmamışsanız da bugün itibarıyla gidip gelir testi yaptığınızda ve gelirinizin düşük olduğu görüldüğünde o borç zaten silinecektir. Gelirinizin yüksek olduğu ortaya çıkarsa da bu durumda Genel Sağlık Sigortası borcunuzun büyük bir kısmının faizler, gecikme zammı ve cezaları oluşturmakta. Dolayısıyla bütün bunların da silinmesi söz konusu ve caiz sonuçlarla bunu sonuçlandırmak mümkün” açıklamasında bulundu.
“Çok sayıda ilde çalışmanızın olduğu takdirde aylık bağlama süreci uzamaktadır”
EYT'liler tarafından kendisine en çok sorulan sorunun aylık bağlama süresinin neden uzadığı hakkında olduğunu söyleyen Karakaş, “Bunun nedeni, sizin bütün çalışmalarınız sadece SSK veya Bağ-Kur gibi sadece tek bir kurum üzerindeyse sizin aylığınız erken bağlanabilir. Fakat askerliğinizi yedek subay olarak yaptıysanız bu durumda emekli sandığı çalışmanız var, sizin son çalışmanız SSK üzerinden ise hangi ilde bulunursanız bulunun o SGK il müdürlüğü Ankara Emeklilik Hizmetleri Daire Başkanlığı'na yazışma yapmaktadır. Dolayısıyla bu yazışmaların gidip gelmesi, dosyaların incelenmesi nedeniyle EYT maaşının bağlanması uzamaktadır. Yine bir kısım çalışmanız SSK, bir kısım çalışmanız Bağ-Kur ise ve hizmet birleştirme yapmamışsanız dosyada bunların kontrolü ve incelenmesi zaman alacağından sonuçlandırılması uzamaktadır. Çok sayıda ilde çalışmanızın olduğu takdirde iller arası SGK merkezlerinin yazışması söz konusu, bu anlamda da süreç uzamaktadır” ifadelerine yer verdi.
“Yılsonunda EYT'lilere bağlanacak aylık sayısının 1 milyonu geçeceğini söyleyebiliriz”
2022 yılında SGK 377 bin kişiye yaşlılık aylığı bağlandığını hatırlatan Karakaş, “Buna göre SGK personelinin aylık bağlama kapasitesine baktığımız zaman ayda 31 bin 500 işleme denk gelmektedir. Geçen günlerde zaten yetkililer 35 bin civarlarında olan SGK'nın aylık bağlama oranın 120 bine çıktığını açıkladı. Yani SGK personeli olağan üstü çalışarak 120 bine çıkardı bu rakamı. Yani 4 kat daha fazla çalışarak EYT'lilere maaş bağlandı. Dolayısıyla her ay 120 bin kişiye maaş bağlandığını varsaydığımızda ve mart ayından itibaren yapılacak olan hesaplamayla 9 aylık süreçte EYT'liye bağlanacak aylık sayısının 1 milyonu geçeceğini söyleyebiliriz” değerlendirmesini yaptı.
İHA