Zile'nin sokak ve semt isimleri suyun akışına göre adlandırılmış. Patırdak, Böngüldek, Çukur Pınar, Çay Pınar, Üçler Pınarı, Kepir Pınarı gibi isimler suyun yaşama kattığı zenginliği ve önemi hatırlatıyor.
Zile, Orta Asya'daki kültürün asimile olmadan devam etmesini sağlayan önemli yerleşimlerden birisi. Orta Asya Urumçi ve Turfan bölgesinde bulunan KARIZ suyollarının bir benzeri, Zile evlerinin altından geçiyor. Bu suyolu sistemine 'Kehrüz' adı veriliyor ve eski bir su şebekesi olarak işlev görüyor. Zile Kehrüzleri, Cumhuriyetle birlikte borulu su şebekesinin yapılması ile işlerliğini yitirse de, kentin tarihine ve kültürüne ışık tutmaya devam ediyor.
Zile kerüzlerine olan ilgi sadece Türkiye ile sınırlı değil. Çin Urumçi Özerk Bölgesi’nden Gelen Karız Enstitüsü Dekanı Gafur Nurettin ve ekibi, Zile'deki kerüzler üzerine araştırmalarını sürdürüyor. Araştırma ekibi, Zile Kehrüzleri ile ilgili bulgularını, Cezayir'de yapılacak “Su Kongresi”nde sunacaklarını ifade ediyorlar.
Zile kerüzleri, evlerin altından bir evden diğerine geçen su şebekesi sisteminde yuvarlak tas şeklindeki kerüz taşından içme suları temin edilirdi. Orta Asya’daki Uygur Karızlarından esinlenerek yapılan Zile kerüzleri, birkaç çeşme haricinde işlevlerini kaybetmiş olsalar da, Zile'nin su kültürü ve tarihine dair değerli bilgiler sunuyor. Zile, bu zengin tarih ve kültürü ile Anadolu'nun suyla şekillenen yaşamının özgün örneklerinden birini sunuyor.
