8 Aralık 2024, Suriye için tarihi bir dönüm noktası oldu. 61 yıllık Baas rejimi ve 54 yıllık Esad iktidarı sona erdi. Bu gelişme, Türkiye’ye sığınan milyonlarca Suriyelinin ülkelerine dönüş sürecini hızlandırdı. Türkiye, "onurlu, gönüllü ve güvenli dönüş" ilkesiyle bir dönüş programı hazırlarken, toplamda 2 milyon Suriyelinin ülkelerine dönmesi bekleniyor. Peki, geri dönüş süreci nasıl işleyecek? İşte detaylar...
Kaç Suriyeli Ülkesine Dönecek?
Son verilere göre, Türkiye’de halen 2,9 milyon Suriyeli sığınmacı bulunuyor. Türkiye’nin ilgili birimlerinin yaptığı çalışmalara göre, Suriye’de geçiş hükümetinin kurulması ve güvenli bir ortamın sağlanmasıyla birlikte yaklaşık 2 milyon Suriyelinin ülkelerine geri dönmesi bekleniyor.
Geri Dönüş Süreci Nasıl İşleyecek?
Aşamalı Dönüş:
Öncelikli olarak yeni yönetimde yer almak isteyenlerin dönmesi öngörülüyor.
Güvenli ortam sağlandıkça dönüşler hızlanacak.
Program ve Takvim Hazırlıkları:
Türkiye, dönüşler için kapsamlı bir planlama yapacak.
Yeni yönetimin oluşma süreci, dönüş programının hızını belirleyecek.
Türkiye ve Suriye Yeni Yönetimi Arasında İş Birliği
Türkiye, geri dönüş sürecinin sorunsuz ilerlemesi için Suriye’nin yeni yönetimiyle yakın iş birliği yapmayı planlıyor. Güvenli dönüşlerin sağlanması adına koordineli çalışmalar yürütülecek ve gerekirse ortak bir komisyon oluşturulacak.
Suriyelilerin Statüsü Ne Olacak?
Uluslararası hukuka göre, Suriye’de geçiş hükümeti kurulduktan ve güvenlik ortamı sağlandıktan sonra:
Geri dönenlerin uluslararası koruma statüsü kalkacak.
Türkiye’de kalanlar için farklı statüler (ikamet izni, çalışma izni gibi) düzenlenecek.
Türkiye’de kalmak isteyenler için yasal düzenlemeler yapılması gündemde.
Suriye’de Yeni Yönetim ve Geçiş Süreci
Yeni yönetim, dönüşlerin hızını ve güvenliğini belirleyecek. Suriye’nin geçiş hükümeti oluşturduktan sonra:
Güvenlik ortamı sağlanacak,
Geri dönenlerin temel ihtiyaçları için altyapı çalışmaları yapılacak.