Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan, “Enflasyon hedefi için atılacak adımlarda her zaman her şeyi yapmaya hazırız. Bunu zaten defalarca söyledik. Aksiyonla da gösterdiğimizi düşünüyorum” dedi.
Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan, Merkez Bankası’nda gerçekleştirilen Enflasyon Raporu 2024-III Bilgilendirme Toplantısı’nda açıklamalarda bulundu. Enflasyon ve ekonomik gelişmelerden para politikası stratejilerine kadar pek çok konuda açıklamalarda bulunan Karahan, 2024 yılsonu enflasyon tahminlerini yüzde 38 olarak sabit tuttuklarını belirtti.
“Enflasyon hedefi için ne gerekiyorsa bunu yapmaya hazırız”
Karahan, konuşmasının ardından Merkez Bankası Başkan Yardımcılarıyla birlikte basın mensuplarının sorularını cevapladı. Yüzde 38 olarak açıklanan yılsonu enflasyon hedefinin yerine getirebilmesi adına her ay enflasyonun yüzde 1,4 olması gerektiği ve bunun için TCMB’nin atacağı ilave adımların olup olmayacağı üzerine sorulan soruyu cevaplayankonuşan Karahan, şu ifadeleri kullandı:
“Şimdi enflasyon hedefi konusunda zaten sunumunda bahsettim. İşte hangi çeyrekte ortalama olarak enflasyonun tabii mevsimsellikten arındırılmış olarak ne seviyede olması gerektiğiyle ilgili, hiç önce 2,5 son çeyrekte de 1,5’in beşin altına inmesini bekliyoruz. Bu konuda atılacak adımlarda da her zaman her şeyi yapmaya hazırız. Bunu zaten defalarca söyledik. Aksiyonla da gösterdiğimizi düşünüyorum. Son dönemde mesela yabancı para olan kredilere olan limiti yüzde 2’den 1,5’e indirdik. Dolayısıyla enflasyon hedefi için ne gerekiyorsa bunu yapmaya hazırız. Bu kararlarımızı da zaten metinde en sonda vurguladık.”
“Veri akışı öngörülerimizle uyumlu gerçekleştiği için tahminimizi değiştirmek için bir sebep görmedik”
Enflasyonun nasıl ineceğine de değinen Karahan, son üç aylık veri akışını değerlendirmek gerektiğinin altını çizerek, “Üç ay önce bir tahmin vermiştik, alt bant ve üst bantla birlikte. Bu tahminin altında yatan işte belli öngörülerimiz vardı. Talep şartlarının şu şekilde ilerlemesi işte aylık enflasyonun belli seviyelere gelmesi. Bugün ki sunumunda da arz ettiğim gibi veri akışı bu tahminlerimizde, öngörülerimizde tutarlı bir şekilde gerçekleşti. Haziran ayında belki bizim tahminimizden biraz daha iyi, Mayıs ayında belki biraz daha yüksek ama toplamda baktığımızda veri akışı olarak öngörülerimizde uyumlu. Talep tarafında da bir dengelenmeyin net bir şekilde ortaya çıktığını görüyoruz. Bununla birlikte cari dengelerde iyileşme devam ediyor. İthalattaki düşüş de devam ediyor. Dolayısıyla veri akışı öngörülerimizle uyumlu gerçekleştiği için tahminimizi değiştirmek için bir sebep görmedik” diye konuştu.
“Enflasyon beklentilerinde olumlu seyrediyor ama sektörle arası farklılık gösteriyor”
Karahan, piyasa katılımcılarının, reel sektörün ve hane halkının enflasyon beklentileri arasındaki farklara ilişkin ise, “Enflasyon beklentilerinin tahmin aralığımıza uyumlu olması, dezenflasyon destekler nitelikte olması, politika duruşumuz açısından kritik önemli. Zaten metinlerimizde bunu vurgu var. Biz üç unsurdan bahsediyoruz dezenflasyon sürecinde; reel değerlenme, talepte dengelenme ve beklentilerin çıplamansı. Şimdi ilk ikisinden bir süredir dezenflasyona kalktı, alıyoruz. Bu veriler de çok net gözüküyor. Enflasyon beklentilerinde olumlu seyrediyor ama sektörle arası farklılık gösteriyor. Piyasa katılımcıları bir süredir bizim tahminimize gittikçe yaklaşıyor. Hane halkı beklentileri ve sektör enflasyon beklentileri seviyenin oldukça üstünde. Burada şunu vurgulamak lazım. Enflasyonun uzun bir süre tek hanede seyrettiği, fiyat istikrarının olduğu döneme baktığımızda dahi hane halkı beklentileri o seviyelerin oldukça üstünde. Dolayısıyla burada beklentilerdeki seyre bakmak lazım” açıklamasında bulundu.
Sektörler arasındaki beklenti farklarının nedenini de araştırdıklarını dile getiren Karahan, hane halkı tarafından görünürlüğü yüksek kalemlerin enflasyonu öne çıktığını dile getirdi. Enflasyonun düşmesiyle beklentilerin de düşeceğini aktaran Karahan, hane halkı tarafında özellikle görünürlüğü yüksek akaryakıt ve gıdanın öne çıktığını söyleyerek, enflasyonun düşmesiyle ekstra hane halkı beklentisine katkı vereceğini kaydetti.
“Enflasyon tahminlerinde beklenmedik bir durum olursa orta noktayı ya da üst bandı o zaman değiştiririz”
Karahan, enflasyon beklenti aralıklarına ilişkin birçok varsayımın ele alındığını sözlerine ekleyerek, “Biz enflasyon tahminlerimizi oluştururken tabii ki belli varsayımlar yapıyoruz. Bunun içinde 6 ayda bir yapılan otomatik ayarlamalar da var. Bunun içinde başka öngörülen bir takım gelişmeler de var. Tabii ki mevsimsellik de var. Yani mesela eğitim gelirleri önümüzdeki dönemde önümüze çıkacak serviste, hizmet enflasyonunda TÜFE’ye girecek yakın zamanında. Bütün bunları göz önünde bulunduruyoruz. Burada görüşümüzü değiştirecek olan şey şu olur; bizim beklediğimizin çok üstünde bir gerçekleşme olur. O zaman bakarız ki bu bizim tahminimizin üzerinde orta noktayı ya da üst bandı o zaman değiştirmemiz gerekir. Ama bu dönemde gerçekten kurumlar arası eşgüdüm üst düzeyde hem enerji fiyatlarında yapılan düzenleme hem de diğer konularda atılan durumlar bizim zaten patikamız içinde varsayımlarımızın içinde gerçekleşti. Dolayısıyla bizim için sürpriz olan bir durum yok” değerlendirmesinde bulundu.
“Kira enflasyonundaki düşüş öngörüyoruz”
Kira fiyatlarındaki yüzde 25’lik sınırın kaldırılmasıyla birlikte kira enflasyonun artacağına ilişkin yönlendirilen soruya cevap veren Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Hatice Karahan, “Kira ile ilgili olarak üç öncü gösterge takip ediyoruz. Bunlardan bir tanesi kiralık ilanların takip edildiği onlar platformlardan elde ettiğiniz veriler. Bir diğeri konut kredisi değerleme raporlarında emsal niteliğindeki konut birim fiyatları. Bir diğeri de perakende ödeme sistemimizden elde ettiğimiz kira ödeme verileri. Bütün bu öncü göstergeler bize sunumda da arz ettiğimiz üzere düşük sinyalleri olduğunu gösteriyor. Tüketici fiyat endeksindeki kira enflasyonunda bunların yansıması öncü göstergelerdeki bu ilişkinin yansıması biraz gecikmeli olabiliyor. O nedenle öncü göstergeleri dayanarak biz önümüzdeki dönemde kira enflasyonundaki düşüşü öngörüyoruz” diye konuştu.
“TÜİK ve Merkez Bankası arasında bir komite oluşturdu”
Enflasyon beklentilerini açıklamak adına TÜİK’le birlikte çalışma gerçekleştireceklerini de aktaran Karahan, “Bizim hedeflediğimizi söylediğimiz sayıyı bizim açıklamamız ideal değil. Biz kendimiz hesaplıyoruz. Yani arındırmayı biz yapıyoruz. Bu doğrultuda TÜİK ve Merkez Bankası arasında bir komite oluşturduk. Bizim çalışma arkadaşlarımız TÜİK teknik konunun uzmanlarıyla birlikte bu konuda çalışıyorlar. Süreç başladı, tamamlanması ne zaman olur, bunu kestirmek zor ama mümkün olduğu kadar kısa sürede bir mesafe alınacağını düşünüyorum” dedi.