Sosyal medyada yayılan bir paylaşım, Facebook'un 4 Eylül Pazartesi gününden itibaren kullanıcılarından para talep edeceği iddiasını ortaya attı. 

Sosyal medyada dolaşıma giren bir paylaşım ile Facebook’un 4 Eylül Pazartesi gününden itibaren kullanıcılarından para almaya başlayacağı iddia edildi.

Paylaşıma göre Facebook, kullanıcılarından aylık 4,99 dolar ücret almaya başlayacak. Aynı zamanda birçok kullanıcının hesaplarının hacklenmeye başladığını da iddia eden paylaşım, kullanıcıların bir not ya da açıklama yayınlamamaları durumunda buna onay vermiş olacaklarını öne sürdü.

Teyit.org'un iddialara ilişkin araştırması şu şekilde;

Paylaşım gerçeği yansıtmıyor
Benzer bir iddia Şubat 2023’te yabancı kaynaklarda da paylaşılmış. Paylaşımda özellikle Facebook’ta “copypasta” denilen ve bir paylaşımın kopyalanıp yapıştırılarak yayılması anlamına gelen yöntemle yayılmış ve yalanlanmış. Bu yabancı içerikleri incelediğimizde, günümüzde yayılan iddianın bu yabancı içeriklerin Türkçe çevirisi olduğunu tespit ediyoruz.

Aynı zamanda bize paylaşımın “copypasta” olduğunu gösteren bazı ipuçları da var. Bir paylaşım, başka bir dilden çevrilip, özensiz bir şekilde kopyala - yapıştır yöntemine maruz kaldıysa; genellikle içinde anlamsız cümleler barındırıyor. Söz konusu iddiada benzer birçok cümleye rastlanabiliyor:

Facebook ücretsiz kullanılmaya devam ediyor
Facebook’un kullanıcılarından ücret alacağına dair Meta tarafından yapılmış herhangi bir resmi açıklama yok. Facebook’un Yardım Merkezi’nde yer alan “Facebook kullanmak ücretli midir?” sorusunun cevabı da “Hayır” olarak cevaplanmış. Metnin tamamı ise şu şekilde:

Roblox ne zaman açılacak? Roblox'a erişim yasağı kalkacak mı? 19 Aralık son durum Roblox ne zaman açılacak? Roblox'a erişim yasağı kalkacak mı? 19 Aralık son durum

Paylaşımlara motivasyon olacağı düşünülen bir gelişme ise, Facebook ve Instagram’ın ana şirketi Meta’nın kullanıcılara belirli bir ücret karşılığında “mavi tik” olarak bilinen doğrulanmış hesap statüsünü vermesi. Şubat 2023’te duyurulan ve “Meta Verified” adı verilen bu gelişmeyle, kullanıcılar, aylık verecekleri belirli bir miktar ücretle, doğrulanmış rozet kazanacaklardı. Fakat bu gelişmeden sonra, hesabını doğrulatmak istemeyen kullanıcıların Facebook ve Instagram’ı ücretsiz kullanmaya devam edeceği belirtilmişti. 

Facebook’un paralı olacağına dair çeşitli iddialar zaman zaman ortaya çıkmış ve yalanlanmış.  Facebook’un ücretsiz kalmaya devam edeceği ve kişisel bilgilerin satılmasının ve ifşa edilmesinin söz konusu olmayacağı daha önce açıklanmış ve gönüllü sayfalar tarafından anlatılmış. Aynı şekilde Teyit de benzer bir iddiayı Haziran 2023’de yalanlamıştı.

Facebook’ta izin verdiğiniz ve paylaştığınız şeylerin takibinde olmak mümkün
Facebook’ta kişisel verilerinizin ne kadarına erişim verdiğinizi görmek ve kontrol etmek de mümkün. Facebook Yardım Merkezi’nde yer alan “İlkelerimiz Hakkında” bölümü, Facebook’a kullanım ve erişim izni verdiğiniz bilgilerin sınırını çiziyor.

Yine bu sayfada aktarılan bilgilere göre, Facebook güncel olarak sizden herhangi bir ücret talep etmiyor. Gelir kaynağı reklamlar olan Facebook, platform aracılığıyla alışveriş yapmanız durumunda sizden para talep edebilir.  

Sosyal medyada artan ücretli işlemler yeni bir gündem ortaya koyuyor
Çoğu ana akım sosyal medya platformunun kullanımı ücretsiz olmaya devam ediyor. Fakat yıllardır ücretsiz olan basit işlemlerin ücretli hizmetlere dönüşmesi veya sınırlanması yeni bir gündem yaratmış. 

Önceden tamamıyla ücretsiz sunulan sosyal medya modeli, zamanla reklamlarla desteklenen bir hale geldi. Şimdi ise bu modelin tekrar baskı altında olması dünya gündeminde. “Meta Verified” bir yana, Elon Musk aylık sekiz dolar karşılığında bir doğrulama programı olan Twitter Blue’yu kullanıcılarla paylaştı. Snapchat, YouTube, Discord gibi platformların kullanıcılarına ücret karşılığı sunduğu premium ürünler de piyasada geniş yer kaplıyor.

İddia neydi?
Sosyal medyada dolaşıma giren paylaşımlarla Facebook’un artık kullanıcılarından aylık 4,99 dolar alacağı iddia edildi.

Bulgular
Facebook’un kullanıcılarından ücret talep edeceği iddiası gerçeği yansıtmıyor.
Böyle bir uygulamanın başladığına dair resmi bir açıklama yapılmamış.
Benzer bir iddia zaman zaman yabancı kaynaklarda da dolaşıma girmiş ve yalanlanmış.
Söz konusu iddiaya yol açan gelişmenin, Facebook’un hesap doğrulama işlemi için ücret talep etmeye başlaması olması mümkün.