Ziraat Mühendisleri Odası Çorum İl Temsilcisi Necati Gül, tarımsal desteklerin 2025 yılında yetersiz kalacağını belirterek çiftçilerin ciddi ekonomik zorluklar yaşayabileceğini ifade etti. Gül, çiftçilerin 2025 yılında 2024’e göre bazı ürünlerde daha az destek alacağını ve bunun tarımsal üretimi olumsuz etkileyeceğini söyledi.
Ziraat Mühendisleri Odası Çorum İl Temsilcisi Necati Gül, çiftçinin emeğinin karşılığını alamadığı gibi tarımsal desteklerin de yeterli olmadığını bildirdi.
Çiftçinin 2025 yılında 2024 yılından alacağı destekten dekar başı 15,6 TL daha az ücret alacağının altını çizen Necati Gül, desteklerin artırılmasını talep etti.
Gül, “Yeni destekleme modelinde birim alandan ( dekardan/dönümden) alınan ürün miktarı (yani verim) dikkate alınmamaktadır. Çiftçinin anladığı tabirle, fatura desteği/ödemesi yoktur. Bu nedenle; yeni modelde, birim alandan alınan ürünün az veya çok olması önemli değildir” dedi.
Tarımsal Desteklerde 2025 Yılına Göre Neler Değişti?
ZMO İl Temsilcisi Gül, açıklamasında şu konulara değindi:
“Bilindiği üzere tarım alanlarında destek modeli değişmiştir. 2025 ve sonraki yıllar içim su kısıtlılığına dayalı “planlı üretim desteği” modeli uygulama konulmuştur. Bu modeli;
1-Temel Desteği
2-Planlı Üretim Desteği
3-Üretimi Geliştirme Desteği şeklinde üç grupta toplamak mümkündür.
2025 yılında temel destek kay sayısı “Üretimin Planlaması Kurulu” tarafından 244 TL/dekar olarak belirlenmiştir.
İlimizde üretimi yapılan bazı ürünler üzerinden 2024 ve 2025 yılları karşılaştırmalı örnekleme;
BUĞDAY
Çorum İli mahalli bazda, ortalama 300kg/da buğday alan bir çiftçi üzerinden, değerleme yapıldığında, 2024 ve 2025 yılları destek miktarını karşılaştırılacak olursak;
2024 yılı;
Mazot Desteği: 123 TL/da
Gübre Desteği: 62 TL/da
Sertifikalı Tohum Kullanım Desteği: 65 TL/da
Fark Ödemesi Desteği: 525 TL/da ( 175 Kr/Kg X 300 Kg/da )
Toplam: 775 TL/da destek alacaktır.
2025 yılı;
Temel Destek: 317,2 TL/da (244 TL/ Da X 1,3 kat sayısı)
Planlı Üretim Desteği: 317,2 TL/ da (244 TL/ Da X 1,3 kat sayısı)
Üretimi Geliştirme Desteği: 122 TL/da (244 TL/ da X 0,5 katsayı) ( Sertifikalı Tohum Kullanıldığında)
Toplam: 759,4 TL/da destek alacaktır.
Bu da gösteriyor ki çiftçi 2025 yılında 2024 yılından alacağı destek, 15,6 TL/da daha az olacaktır.
ARPA
Çorum İli mahalli bazda, ortalama 250 kg/da arpa alan bir çiftçi üzerinden, değerleme yapıldığında, 2024 ve 2025 yılları destek miktarını karşılaştırılacak olursak;
2024 yılı;
Mazot Desteği: 123 TL/da
Gübre Desteği: 62 TL/da
Sertifikalı Tohum Kullanım Desteği: 65 TL/da
Fark Ödemesi Desteği: 187,5 TL/da ( 75 Kr/Kg X 250 Kg/da )
Toplam: 437,5 TL/da destek alacaktır.
2025 yılı;
Temel Destek: 317,2 TL/da (244 TL/ Da X 1,3 kat sayısı)
Planlı Üretim Desteği: 317,2 TL/ da (244 TL/ Da X 1,3 kat sayısı)
Üretimi Geliştirme Desteği: 122 TL/da (244 TL/ da X 0,5 katsayı) ( Sertifikalı Tohum Kullanıldığında)
Toplam : 759,4 TL/da destek alacaktır.
Bu da gösteriyor ki çiftçi 2025 yılında 2024 yılından alacağı destek, 321,9 TL/da daha fazla olacaktır.
AYÇİÇEĞİ ( YAĞLIK )
Çorum İli mahalli bazda, ortalama 200 kg/da ayçiçeği alan bir çiftçi üzerinde, değerleme yapıldığında, 2024 ve 2025 yılları destek miktarını karşılaştırılacak olursak;
2024 yılı;
Mazot Desteği: 144 TL/da
Gübre Desteği: 62 TL/da
Sertifikalı Tohum Kullanım Desteği: 135 TL/da
Fark Ödemesi Desteği: 450 TL/da ( 225 Kr/Kg X 200 Kg/da )
Toplam: 791 TL/da destek alacaktır.
2025 yılı;
Temel Destek: 366 TL/da (244 TL/ Da X 1,5 kat sayısı)
Planlı Üretim Desteği: 366 TL/ da (244 TL/ Da X 1,5 kat sayısı)
Üretimi Geliştirme Desteği: 146,4 TL/da (244 TL/ da X 0,6 katsayı) ( Yerli Sertifikalı Tohum Kullanıldığında )
Toplam : 759,4 TL/da destek alacaktır.
Bu da gösteriyor ki çiftçi 2025 yılında 2024 yılından alacağı destek, 321,9 TL/da daha fazla olacaktır.
ÇELTİK/PİRİNÇ
Kızılırmak havzasında önemli bir yer tutan Çeltik üretimi için baktığımızda; Çorum İli mahalli bazda, ortalama 750 kg/da Ürün alan bir çiftçi üzerinden, değerleme yapıldığında, 2024 ve 2025 yılları destek miktarını karşılaştırılacak olursak;
2024 yılı;
Mazot Desteği: 300TL/da
Gübre Desteği: 62 TL/da
Sertifikalı Tohum Kullanım Desteği: 65 TL/da
Fark Ödemesi Desteği: 225 TL/da ( 30 Kr/Kg X 750 Kg/da )
Toplam: 652 TL/da destek alacaktır.
2025 yılı;
Temel Destek: 549 TL/da (244 TL/ Da X 2,25 kat sayısı)
Planlı Üretim Desteği: 0 TL/ da (planlı üretim kapsamında değil)
Üretimi Geliştirme Desteği: 122 TL/da (244 TL/ da X 0,5 katsayı) ( Sertifikalı Tohum Kullanıldığında)
Toplam 671 TL/da destek alacaktır.
Bu da gösteriyor ki çiftçi 2025 yılında 2024 yılından alacağı destek, 19 TL/da daha az olacaktır.
KURU SOĞAN
Yine ilimizde büyük öneme sahip Kuru Soğan üretimi için baktığımızda; Çorum İli mahalli bazda, ortalama 4.000 kg/da Ürün alan bir çiftçi üzerinden, değerleme yapıldığında 2024 ve 2025 yılları destek miktarını karşılaştırılacak olursak;
2024 yılı;
Mazot Desteği: 103 TL/da
Gübre Desteği: 35TL/da
Sertifikalı Tohum Kullanım Desteği: 0 TL/da
Fark Ödemesi Desteği: 0 TL/da ( Destek kapsamında değil )
Toplam: 138 TL/da destek alacaktır.
2025 yılı;
Temel Destek: 244 TL/da (244 TL/ Da X 1 kat sayısı)
Planlı Üretim Desteği:244 TL/ da (244 TL X 1 katsayısı )
Üretimi Geliştirme Desteği: 0 TL/da ( Destek kapsamında değil)
Toplam :488 TL/da destek alacaktır.
Bu da gösteriyor ki çiftçi 2025 yılında 2024 yılından alacağı destek, 350 TL/da daha fazla olacaktır.
PATATES
İlimizde büyük öneme sahip Patates üretimi için baktığımızda; Çorum İli mahalli bazda, ortalama 3.000 kg/da Ürün alan bir çiftçi üzerinden, değerleme yapıldığında 2024 ve 2025 yılları destek miktarını karşılaştırılacak olursak;
2024 yılı;
Mazot Desteği: 103 TL/da
Gübre Desteği: 35 TL/da
Sertifikalı Tohum Kullanım Desteği: 260 TL/da
Fark Ödemesi Desteği: 0 TL/da ( Destek kapsamında değil )
Toplam: 398 TL/da destek alacaktır.
2025 yılı;
Temel Destek: 244 TL/da (244 TL/ Da X 1 kat sayısı)
Planlı Üretim Desteği: 244 TL/ da ( (244 TL/ Da X 1 kat sayısı)
Üretimi Geliştirme Desteği: 536,8 TL/ da ( (244 TL/ Da X 2,2 kat sayısı) ( Sertifikalı Tohum Kullanıldığında)
Üretimi Geliştirme Desteği: 244 TL/ da ( (244 TL/ Da X 1 kat sayısı) ( Yerli Sertifikalı Tohum Kullanıldığında)
Toplam :1.268,8 TL/da destek alacaktır.
Bu da gösteriyor ki çiftçi 2025 yılında 2024 yılından alacağı destek, 870,8 TL/da daha fazla olacaktır.
Örneklemede gösterildiği üzere enflasyon hesabı dikkate alınmadan buğday ve çeltik üreticisi, 2025 yılı ve sonralarında eskiye ( 2024) orala daha az destekten yararlanırken; arpa, ayçiçeği, kuru soğan ve patates üreticisi eskiye ( 2024) oranla daha fazla destekten yararlanacaktır.
Yeni destekleme modelinde birim alandan ( dekardan/dönümden) alınan ürün miktarı (yani verim) dikkate alınmamaktadır. Çiftçinin anladığı tabirle, fatura desteği/ödemesi yoktur. Bu nedenle; yeni modelde, birim alandan ( dekardan/dönümden) alınan ürünün ( verimin) az veya çok olması önemli değildir.
Bu bilgiler ışığında; birim alandan ( dekardan/dönümden) alınacak ürün miktarının ( verimin) artması, eskiye ( 2024) oranla destek miktarındaki azalma farkını daha da artıracağından, yeni destekleme modelindeki kat sayı oranlarının, buğday ve çeltik üreticileri yönünden yeniden değerlendirmeye alınmasının daha doğru olacağı kanaatindeyim. Bu hususu kamuoyu ve üreticilerimizin takdirine sunuyorum.”
