Hazine ve Maliye Bakanlığı, engelli vatandaşların araç alımında yararlandığı ÖTV muafiyetine ilişkin detaylı bir rehber yayınladı. Bakanlığın Meclis'e gönderdiği yazıda, engellilerin araç alım şartları, limitler ve dikkat edilmesi gereken hususlar açıkça belirtildi. ÖTV muafiyeti, engelli vatandaşların araç sahibi olmalarını kolaylaştıran önemli bir uygulama olup, bu rehberle birlikte süreç daha anlaşılır hale geliyor.
ÖTV'siz Araç Alımında Genel Şartlar
Mevzuatta engellilere ÖTV indirimi değil, ÖTV muafiyeti uygulanmaktadır. Yüzde 90 ve üzerinde engellilik oranına sahip olanlar ile yüzde 90'ın altında engellilik durumuna göre farklı şartlar geçerlidir.
2025'te ÖTV'siz Araç Alım Limiti Ne Kadar Oldu?
2024 yılında 1 milyon 591 bin 255 TL olan ÖTV'siz araç alım limiti, 2025 yılında yeniden değerleme oranı doğrultusunda 2 milyon 290 bin 200 TL'ye yükseldi. Bu limit, engelli vatandaşların daha geniş bir araç yelpazesinden seçim yapabilmelerini sağlıyor.
Yüzde 90 ve Üzeri Engelliler İçin Şartlar
Yüzde 90 ve üzeri engellilik oranına sahip olanlar, 10 yılda bir ÖTV'siz araç satın alabiliyor.
Aracı bizzat kullanma şartı bulunmuyor. Ancak sürekli tekerlekli sandalye ya da sedye kullanılması gibi durumlarda ÖTV'den muaf olmak için araca özel tertibat yaptırılması zorunlu.
Yüzde 90 Üstü Engelli Aracı Kimler Satın Alabilir?
18 yaşını doldurmuş, engellilik oranı yüzde 90 ve üzeri olanlar, "Engellilik Sağlık Kurulu Raporu" ile kendileri için araç satın alabilir.
Akıl sağlığı yerinde olmayan 18 yaş üstü zihinsel engelli kişiler için mahkeme tarafından atanan vasi kararıyla araç alımı yapılabilir. 18 yaş altı için araç alımı velayet sahibi ebeveynleri veya vasileri tarafından gerçekleştirilebilir.
Özel Tertibat Olmayan Araçları Herkes Kullanabilir mi?
Yurt içinden alınan ve özel tertibatı olmayan engelli araçları, herhangi bir kısıtlama olmaksızın kullanılabilir. Engelli yakınları veya herhangi biri bu aracı kullanabileceği gibi özel bir yetkilendirme veya noter işlemine de gerek yoktur.
Yüzde 90 Altı Engelliler İçin Şartlar
Yüzde 90 altında engellilik oranına sahip olanlar, belli koşullarda ÖTV'siz araç alabilir. Burada önemli olan engellilik oranı değil, sağlık raporunda "hareket ettirici aksamda özel tertibatlı araç kullanması gerekir" ibaresinin yer almasıdır. Böylece engellilik oranı ister yüzde 40, ister yüzde 80 olsun ÖTV'siz araç alınabilir.
Araca Özel Tertibat Yaptırmanın Şartları
ÖTV'siz satın alınan araçlarda: debriyaj, fren, gaz pedalları ve vites kolu gibi hareket ettirici aksam üzerinde özel tertibat yapılmalıdır. Kriterler: "gaz, fren veya debriyaj pedallarında sabit düzenlemeler yapılması, manuel vites kolunun direksiyona taşınması veya daha uygun hale getirilmesi ile sağ veya sol el/bacak kısıtlılıklarına göre hareket ettirici düzeneklerin eklenmesi" olarak sıralanır. Örneğin sağ bacağı olmayan bir engellinin ÖTV'siz araç almak için fren ve gaz pedallarında özel tertibat zorunludur.
Otomatik Vitesli Araçlarda Özel Tertibat Gerekli mi?
Otomatik vitesli araçların engellilerin kullanımı için uygun hale getirilmesi gerekmektedir. Otomatik vites olması hareket ettirici aksamda gerekli olan özel tertibatların yapılmasını ortadan kaldırmaz. Sağ bacağı olmayan veya her iki bacağını hareket ettiremeyen kişiler, fren ve gaz pedallarında düzenleme olmadan otomatik vitesli aracı kullanamaz.
ÖTV'siz Hangi Araçlar Satın Alınabilir?
ÖTV ve diğer her türlü vergileri 2 milyon 290 bin 200 TL altında olan binek otomobil, panelvan, pick-up, arazi taşıtı, ATV, jeep, station wagon gibi taşıtlar ÖTV'siz alınabilir. Motor hacimlerine göre alım kriterleri "Motor silindir hacmi 2800 santimetreküpü geçmeyen, eşya taşımaya mahsus van, panelvan, pick-up gibi açık/kapalı kasalı kamyonetler, 1.6 motor hacmi ve altında olan binek otomobiller" olarak sıralanıyor.
ÖTV'siz Araçlar Hangi Şartlarda Satılabilir?
ÖTV'siz satın alınan araçlar 10 yıl geçmeden satılamaz. Ancak, araç 10 yıl geçmeden sel, heyelan, yangın veya kaza sonucu kullanılamaz hale gelirse yeni bir araç alımında ÖTV ödenmez.
Yeni Düzenlemeye Göre Araç Ne Zaman Satılmalı?
ÖTV'siz araç alma yapılan yasal düzenleme ile değişirken, yüzde 40 yerlilik oranı ve 10 yılda bir satın alma şartı getirildi. 5 yılını dolduran engelli aracını cezasız satabilir. Ancak, ÖTV'siz yeni araç almak isterse 10 yıl beklemek zorunda. Örneğin Nisan 2024'te ÖTV'siz araç satın alan bir engelli, bu aracını Nisan 2029'da cezasız satabilir. Ancak yeniden ÖTV'siz araç almak isterse Nisan 2034'e kadar beklemek zorunda.
