ABD'deki Brown Üniversitesi'nden bilim insanları, Antarktika'daki buzulların erimesiyle birlikte şaşırtıcı ve şiddetli bir sonucu gün yüzüne çıkardı. Geochemistry, Geophysics, Geosystems dergisinde yayımlanan yeni bir araştırma, eriyen buz tabakasının Antarktika'nın altındaki 100'den fazla gizli volkanın patlamasına yol açabileceğini ortaya koyuyor.
Antarktika: Gizli Volkanlarla Dolu Bir Kıta
Transantarktika Dağları tarafından ikiye bölünen kıta, Erebus Dağı ve ikonik lav gölü gibi öne çıkan volkanlarıyla biliniyor. Ancak bilim insanları, yüzeyin altında daha fazlasının saklı olduğunu belirtiyor. Antarktika'da yüzeye çıkmamış 100'den fazla volkan bulunduğu tahmin ediliyor. Bu volkanlardan bazıları yüzeye ulaşsa da birçoğu buz tabakasının derinliklerinde gizleniyor.
Eriyen Buz Tabakası ve Volkanik Aktivite Arasındaki Bağlantı
Küresel iklim değişikliği, Antarktika'daki buz tabakasının erimesine neden olarak deniz seviyelerinin yükseldiğine dikkat çekiyor. Ancak bu erimenin beklenmeyen bir sonucu daha var: Alttaki kayaların üzerindeki baskı azalıyor.
Araştırmada yer alan jeofizikçi A.N. Coonin ve ekibi, buz tabakasının kaybının volkanik aktivite üzerindeki etkilerini anlamak için 4.000 bilgisayar simülasyonu gerçekleştirdi. Sonuçlar, buz tabakası eridikçe buzul altı volkanik patlamaların hem sayısının hem de şiddetinin artabileceğini gösteriyor.
Bu artışın nedenleri ise şu şekilde açıklanıyor:
Baskı Azalması: Buz tabakasının yokluğu, magma odaları üzerindeki baskıyı azaltıyor ve magma genleşmeye başlıyor.
Uçucu Gaz Salınımı: Magma, yüksek miktarda çözünmüş gaz içeriyor. Baskı azaldıkça bu gazlar hızla serbest kalıyor, bu da basıncı artırarak volkanik patlamalara yol açıyor.
Volkanik Patlamaların Buz Tabakasına Etkisi
Araştırmacılar, bu patlamaların yüzeyden hemen fark edilmeyeceğini ancak önemli etkiler yaratabileceğini belirtiyor. Buzul altı volkanların yaydığı sıcaklık, buz tabakasının zayıflamasına ve erime oranının hızlanmasına neden olabilir. Bu durum, zincirleme bir reaksiyon yaratarak daha fazla volkanik aktiviteyi tetikleyebilir.
Geçmişte de Benzer Patlamalar Yaşanmış Olabilir
Bilim insanları, bu fenomenin Antarktika tarihinde daha önce de gerçekleşmiş olabileceğini öne sürüyor. Son buzul çağında buz tabakası daha kalındı ve magma-genleşme süreçleri eski patlamaları tetiklemiş olabilir.
