Elektrikli araçlar gerçekten çevreci mi? Yoksa bir aldatma mı var? Elektrikli araçların enerjilerini depolarken kullandığımız elektrik nereden üretiliyor?
Genellikle bu sorulara çok yüzeysel bakıyoruz!
Gelin birlikte bilimsel gerçeklere bakalım.
Dünyada 2011 yılında yapılan araştırmaya göre üretilen elektrik enerjisinin %83’ü fosil kaynaklardan sağlanırken, 2040 yılında ancak %78’e düşeceği tahmin edilmektedir. Türkiye’de 2019 verilerine göre tüm yurt sathında yayılmış olan barajlarımıza rağmen elektrik üretiminin %65’i fosil kaynaklardan sağlanmaktadır.
Dünya’da üretilen elektriğin %75’in üzerindeki miktar kömür, petrol ve doğalgaz gibi fosil enerji kaynaklarından sağlanmaktadır.
Bu durumda, nasıl oluyor da elektrikli araçlar çevreci oluyor?
Belki 100 yıl sonra kullanılan enerjinin çok büyük bir kısmını yenilenebilir enerji kaynaklarından gerçekleştirebilirsek o zaman belki çevreci olabilirler!
Diğer taraftan elektrikli araç üretimi tamamen madenlerden ve petrol ürünlerinden üretilmektedir. Bir otomobil’in %75’i metallerden ve geri kalan kısmı plastik ve kompozit malzemelerden oluşur. Elektrikli araçlar ve yenilenebilir enerji daha temiz bir gelecek vaat ediyor ama bu madencilik olmadan mümkün değil.
Aracın camı kuvarstan, kasası ve diğer yapıları demir-çelik, bakır, kurşun, çinko, alüminyum gibi metallerden üretilmektedir. Plastik kısımları petrol ürünlerinden, lastikleri de petrol ürünlerinden ve dolgu maddesi olarak kalsit, diatomit ve demir (telleri) gibi madenlerden üretilmektedir.
Elektrikli araçlarda motor yerine pil teknolojisi kullanılmaktadır. Bu pil, enerji depolama kısmı grafit, bakır, lityum, kobalt, çinko, nikel, manganez gibi madenlerden üretilmektedir. Sonuçta yine madenlere bağımlı bir teknolojiden bahsediyoruz.
Aslında bilgisayar, cep telefonu, televizyon ve beyaz eşyalar gibi teknolojik ürünlerin hemen hemen hepsi madenlerden üretilir. Maden üretimi konusunda çevreye olan etkisini söylememe gerek yok sanırım.
Bütün bu durumlara ilave olarak hızlı şekilde elektrikli araçlara geçen ülkelerde hurda yığınları ile ne yapacak? Çevre açısından nasıl problemler doğuracaktır?
Bugün evimizde çeşitli saatlerde, oyuncaklarda, TV kumandalarında ve cep telefonlarında kullanılan pillerin toplanıp tekrar değerlendirmesi konusunda bile yıllardır çözülemediği düşünüldüğünde, ileriki zamanda atık piller çevre problemi yaratabilecektir.
Elektrikli aracın üretilmesi esnasında kullanılan birçok madenin çıkarılma zorunluluğu hesaba katılmadan elektrikli aracın çevreci olduğu düşüncesi yanlış algı olduğu gibi, pil üzerinde şarj edilmesi esnasında da kullanılan elektriğin üretildiği santralin %75’inin fosil kaynaklı olması da elektrikli araçların çevresi olduğu düşüncesi yanlış bir algıdır (devam edecek).
