Flamenko dansı İspanya'ya özgü yerel bir dans türüdür. İspanya'nın Endülüs bölgesinde ortaya çıkmıştır.
Dans, İspanya'da yaşayan çingene kültürüne dayanır. Ancak Endülüs'ün de etkilerini taşıyan bir dans türüdür. Dünyanın birçok yerinde popülaritesini devam ettirmektedir. Flamenko dünya üzerinde çok karakteristik tarzıyla bilinen yerel danslardan biridir. Ülkesinin kültürünü en iyi şekilde yansıtan bu dans türü İspanyolların en önemli danslarındandır.
Müzik ve dansın en önemli birleşimlerinden biri olan Flamenko bir çingene dansıdır. Bu bakımdan Flamenko hangi ülkeye aittir sorusuna yanıt vermeden önce dansın tarihine ve kimler tarafından geliştirildiğine bakmak gerekir. Flamenko, İspanya'nın Endülüs bölgesine özgü olan dans ve müzik türü olarak tanımlanabilir. Müzik ve dansın eşsiz bir uyumun sonucu olan flamenko, şarkı söyleme, el çırpma ve dans unsurlarını bir araya getirmektedir. Kökenleri ise İspanya'daki çingene kültürüne dayanır. Aynı zamanda Endülüs'ün de farklı etkilerini üzerinde taşıyan bir danstır. Hem duygusal hem de tutku dolu performansı ile dünyanın birçok yerinde dikkatleri üzerine çeken bir dans türüdür.
Popüler bir sanat olarak da görülen flamenkoda üç farklı bileşen vardır. Şarkı, gitar ve dans üçlüsünün bir araya gelerek ortaya çıkardığı bir dans türüdür. Zarif ve güçlü hareketlerle ritim ve duygu içeren bir performans ortaya çıkaran bir danstır. Dansın en temel hareketleri ise ayak vurma ve el çırpmadır. Aynı zamanda bu dansta jestler de son derece önemlidir. Şarkılar ise son derece derin duyguların ortaya çıkarımıdır. Gitar ritmik ve melodik bir şarkıyı ve dansı destekleyen en önemli unsurlardan biridir. Flamenko müziklerini çalan gitaristler hızlı ve karmaşık parmak teknikleri kullanırlar.
Sözleri Yahya Kemal Beyatlı’ya bestesi Münir Nurettin Selçuk’a ait Kürdilihicazkar bir şarkı olan Endülüs’ te Raks çok hoşuma gider. Yahya Kemal Beyatlı Madrit’te elçi iken yazdığı Endülüs’te Raks bir İspanyol akşamındaki neşeli bir anın tasviridir, şair gördüğü ve etkilendiği büyülü manzarayı anlatır.
ENDÜLÜS'TE RAKS
Zil, şal ve gül. Bu bahçede raksın bütün hızı...
Şevk akşamında Endülüs üç defa kırmızı...
Aşkın sihirli şarkısı yüzlerce dildedir.
İspanya neş'esiyle bu akşam bu zildedir.
Yelpaze çevrilir gibi birden dönüşleri,
İşveyle devriliş, saçılış, örtünüşleri...
Her rengi istemez gözümüz şimdi aldadır;
İspanya dalga dalga bu akşam bu şaldadır.
Alnında halka halkadır aşüfte kâkülü,
Göğsünde yosma Gırnata'nın en güzel gülü...
Altın kadeh her elde, güneş her gönüldedir
İspanya varlığıyla bu akşam bu güldedir.
Raks ortasında bir durup oynar, yürür gibi;
Bir baş çevirmesiyle bakar öldürür gibi...
Gül tenli, kor dudaklı, kömür gözlü, sürmeli...
Şeytan diyor ki, sarmalı, yüz kerre öpmeli...
Gözler kamaştıran şala, meftun eden güle,
Her kalbi dolduran zile, her sineden: "Ole!"
28 Şubat 2025/ Mehmet Özata
