Sanayi Devrimi öncesi İngiltere ve Birleşik Krallık’da 5-6 yaşlarındaki çocuk işçilerin başta kömür madenlerinde olmak üzere acımasızca çalıştırıldığı bir dönemde hekim olan Thomas Percival (1740-1804), genç işçilerin çalışma koşullarıyla ilgili bir raporlar hazırlamıştır.
1788 yılından önce İngiltere’de baca temizleme işi dâhil her işte çocuklar çalıştırılıyordu. İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili ilk yasal düzenleme 1788 yılında “Baca Temizleyicileri Yasası” olmuştur. Ardından, 1802 yılında “Çıraklık, Sağlık ve Ahlak Yasası”, 1824 yılında “Çalışanların Sendikal Haklar Yasası” ve 1833 yılında çıkartılan “İngiliz Fabrikalar Yasası” ile İSG açısından İngiltere’nin tarihsel süreç içinde önemli bir çabasını görebilmekteyiz.
Bugün maalesef Orta Afrika’da bulunan Kongo’da günümüzde çocuk işçiler yeraltı ve yerüstünden madenlerin çıkarılmasında yaygın olarak kullanılmaktadır.
1824 yılında Dünya’da ilk dayanıklı ve modern anlamda çimentonun üretildiği yer İngiltere’dir. Joseph Aspdin tarafından pantent’i alınan ve yeşil-gri renkli olması ile İngiltere’nin güneyindeki Portland adasını andırdığı için “Portland Çimentosu” adı verilmiştir. Aşağıdaki resimde çimento işçilerinin sıcaktan ve tozdan korunması için eldiven ve maske gibi giydikleri iş elbiselerini görebiliyorsunuz. Bugün için bu iş elbiseleri komik görünse de, acaba 1884 yılında Osmanlı’da vatandaşların delik ve yırtık olmayan kıyafetleri var mıydı? Diğer resimde, 1918 yılında Çanakkale’de iki asker olduğu iddiası veya asker olduğuna inanmayanlar için 1920’li yıllarda Çiğli havaalanı inşaatında çalışan iki işçi çocuğun kıyafeti olsun, giydikleri kıyafetin ne halde olduğunu görebilmekteyiz.
1763 yılında James Watt tarafından buhar makinesinin keşfi ile başta İngiltere olmak üzere batı Avrupa’da ve Kuzey Amerika’da Sanayi Devrimi başlamıştır. Sanayi Devrimi sonrası fabrikalar, lokomotifler, traktörler ve gemiler buhar makineleri ile donatılmıştır. Bu makineler, kömürün (termik) yanması sonucu elde edilen buharın mekanik enerjiye dönüştürme prensibine göre çalışır.
Sanayi devrimi ile birlikte makineleşme ve itici gücün sanayiye uygulanması ortaya çıktığı için iş kazaları ve meslek hastalıkları çoğaldı ve çalışanları mesleki risklerden koruma ihtiyacı da böylece görülmüş oldu. (devam edecek…)
